Η έννοια της κοινωνικής αντίληψης
Κοινωνική αντίληψη είναι η έννοια που αναφέρεται στην προσπάθεια των ατόμων να κατανοήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και τις κοινωνικές καταστάσεις. Πιο αναλυτικά, περιγράφει τη διαδικασία με την οποία το άτομο αναγνωρίζει τις προθέσεις, τα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις και τις απόψεις των υπόλοιπων ανθρώπων. Επίσης, σχετίζεται με τις αλληλεπιδράσεις που δημιουργούνται μεταξύ των ατόμων.
Τρία από τα βασικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την κοινωνική αντίληψη είναι η εμφάνιση, η θέση και η επικοινωνία.
Αρχικά η εμφάνιση μπορεί να επηρεάσει την άποψη που σχηματίζουν οι άνθρωποι για κάποιον άλλον άνθρωπο. Έτσι, μπορεί να χαρακτηρίσουν ένα άτομο ή μία συμπεριφορά βασιζόμενοι στην εξωτερική εμφάνιση και να ερμηνεύσουν λάθος αυτό που μεταφέρεται. Ως αποτέλεσμα και οι ίδιοι μπορεί να απαντήσουν ή να συμπεριφερθούν με λάθος τρόπο.
Ένας άλλος παράγοντας διαμόρφωσης της κοινωνικής αντίληψης είναι η θέση που κατέχει κάποιος και το πώς προσαρμόζεται σε αυτήν. Μία συμπεριφορά μπορεί να ερμηνευτεί διαφορετικά, ανάλογα με το άτομο από το οποίο προέρχεται. Επιπροσθέτως, οι άνθρωποι συνηθίζουν να ακούνε και να εμπιστεύονται περισσότερο άτομα που είναι σχετικά με το θέμα για το οποίο συζητάνε, όπως για παράδειγμα κάποιον ψυχολόγο που αναφέρεται στις κρίσεις πανικού, παρά έναν φίλο που έχει περάσει το ίδιο.
Η επικοινωνία αποτελεί το τελευταίο χαρακτηριστικό, είτε είναι λεκτική είτε μη λεκτική. Ο τρόπος με τον οποίο κάποιος θα μιλήσει ή θα απευθύνει τον λόγο σε κάποιον, μπορεί να προδώσει τα συναισθήματά του ή τη γενικότερη διάθεσή του. Επίσης, ο τρόπος επικοινωνίας μπορεί να βοηθήσει τον συνομιλητή του να καταλάβει πού πρέπει να δοθεί έμφαση και ιδιαίτερη προσοχή. Ένα άλλο στοιχείο που επηρεάζει είναι η θεματολογία που θα επιλέξει κάποιος. Από αυτή την απλή παρατήρηση ο συνομιλητής εξάγει εύκολα συμπεράσματα για τα ενδιάφεροντα του ατόμου, τη μόρφωσή του και φυσικά τον χαρακτήρα του. Τέλος, πολύ σημαντική είναι και η μη λεκτική επικοινωνία, όπως το βλέμμα, οι γκριμάτσες και η στάση του σώματος. Η μη λεκτική επικοινωνία μπορεί να βοηθήσει τον συνομιλητή να αντιληφθεί την άποψη που έχει ο ομιλητής, είτε για τον ίδιο είτε για το θέμα συζήτησης.
Πέρα από τα χαρακτηριστικά που έχει το ίδιο το άτομο που μεταφέρει το ερέθισμα, σημαντικό ρόλο παίζουν και κάποια χαρακτηριστικά που έχουν τα άτομα που λαμβάνουν την πληροφορία.
Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι η αυτογνωσία του κάθε ατόμου. Συνήθως το άτομο, βάσει των δικών του χαρακτηριστικών, σχηματίζει αντίστοιχη άποψη και για τους άλλους ανθρώπους. Έτσι είναι πιο εύκολο για ένα άτομο να αντιληφθεί στοιχεία κάποιου άλλου ανθρώπου όταν έχει αντιληφθεί και κατανοήσει στοιχεία του ίδιου του του εαυτού. Παρατηρείται συχνά ότι, τα άτομα που γνωρίζουν καλά τον εαυτό τους και έχουν θετική εικόνα για τους ίδιους, συνηθίζουν να βλέπουν θετικά και τους υπόλοιπους ανθρώπους. Αντίστοιχα οι άνθρωποι που δεν πιστεύουν στον εαυτό τους και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, παρεξηγούν και τους άλλους ανθρώπους.
Χρήσιμη είναι επίσης η γνωστική συνθετότητα, ο τρόπος δηλαδή να μπορεί το άτομο να συνδυάσει και να επεξεργαστεί πολλές πληροφορίες μαζί. Η γνωστική συνθετότητα βοηθάει το άτομο να κρίνει πολύπλευρα τόσο άλλα πρόσωπα όσο και καταστάσεις. Επίσης, μπορεί να επεξεργαστεί συνδυαστικά περισσότερες πληροφορίες από διαφορετικές πηγές.
Όπως η γνωστική συνθετότητα έτσι και τα συναισθήματα θα μπορούσε να πει κανείς ότι επηρεάζουν την άποψη που θα σχηματίσουμε για κάποιον, είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο.
Τέλος, οι προηγούμενες εμπειρίες μπορούν εύκολα να επηρεάσουν την τελική λήψη μίας απόφασης χωρίς αναγκαστικά να βασίζεται σε αντικειμενικά γεγονότα.
Συγγραφέας περιεχομένου: Μπουτόλα Άννα
