Τα χαρακτηριστικά του ηγέτη
Ένας ηγέτης δεν είναι απλά ένα αφεντικό ή ένας απλός εργοδότης. Ο ηγέτης δεν αντιμετωπίζει τους υπαλλήλους ως υφιστάμενους, οι οποίοι υπακούουν σε εντολές, αλλά συνδέεται μαζί τους συναισθηματικά, εμφυσώντάς τους ενθουσιασμό και έμπνευση με στόχο το όραμά του να γίνει και όραμα δικό τους.
Για να μπορέσει κανείς να ηγηθεί μιας ομάδας πρέπει να γνωρίζει ακριβώς τι γίνεται εντός της ομάδας, είτε αφορά τις σχέσεις μεταξύ των μελών είτε την παραγωγικότητά τους, χωρίς να ωραιοποιεί την πραγματικότητα, για να μπορέσει να την αντιμετωπίσει. Η γνώση δίνει στον ηγέτη τη δύναμη να μπορεί να παίρνει αποφάσεις και να τις υποστηρίζει. Είναι απαραίτητο να μπορεί να καθοδηγήσει την ομάδα του μ΄ένα σαφές σχέδιο ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πει όχι σε κινήσεις που παρεκλίνουν του σχεδίου. Αντίστοιχα τα μέλη της ομάδας πρέπει να αισθάνονται ότι ο ηγέτης θέλει να πετύχουν και ότι θα τους βοηθήσει να ξεδιπλώσουν όλο το δυναμικό τους, παρέχοντας βοήθεια σε πρακτικό και σε συναισθηματικό επίπεδο.
Ο σωστός ηγέτης ενδιαφέρεται να ακούσει τις ιδέες των άλλων και δεν περιορίζεται σε ναρκισσιστικούς διαλόγους. Θα πρέπει να αναγνωρίζει τα λάθη του και να απολογείται γι΄αυτά όπως και οι υπόλοιποι. Τα μέλη της ομάδας πρέπει να νιώθουν ότι μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους και να προωθούν τις ιδέες τους, χωρίς να φοβούνται να εκφράσουν ακόμα και τις αντιρρήσεις τους ή τις επιφυλάξεις τους. Μόνο όταν ο ηγέτης εμπιστεύεται τα μέλη της ομάδας, αυτά μπορούν να παραμείνουν δημιουργικά και παραγωγικά. Μία από τις βασικές αρετές ενός ηγέτη είναι τα μέλη της ομάδας του να γνωρίζουν ότι στηρίζεται πάνω τους και ότι τους εμπιστεύεται.
Κάθε ομάδα πρέπει να είναι προσανατολισμένη σε κάποιες σταθερές αρχές, οι οποίες εκφράζουν την ταυτότητά της. Ο σωστός ηγέτης φροντίζει να τις υπενθυμίζει, έτσι ώστε οι επιλογές της ομάδας να είναι τέτοιες, που να τους κάνουν όλους περήφανους. Όταν ένα μέλος της ομάδας κάνει λάθος ή αντιμετωπίζει μία προσωπική κρίση, ο ηγέτης οφείλει να το στηρίξει και να το βοηθήσει να ανασυνταχθεί.
Είναι πραγματικά δύσκολο να τεθούν υψηλότεροι στόχοι απ΄ότι τα ίδια τα μέλη της ομάδας βάζουν. Αλλά μόνο έτσι θα ωθούνται να ξεπεράσουν τον εαυτό τους. Αυτό προϋποθέτει ότι ο ηγέτης θα τους επικροτεί όταν τα καταφέρνουν, αλλά παράλληλα θα εκφράζει τη δυσαρέσκειά του όταν δεν προσπαθούν αρκετά. Η επιβράβευση μετά τη σκληρή δουλειά είναι απαραίτητη, είτε εκφράζεται με μία έξοδο ή με ένα bonus, είτε είναι ηθική.
Μία βασική επιλογή του ηγέτη μιας ομάδας είναι η διατήρηση της ικανοποίησης της ομάδας σε υψηλά επίπεδα. Γι΄αυτόν τον λόγο δεν εξαντλεί τα μέλη της ομάδας του, γιατί γνωρίζει ότι η απόδοση θα κατακρημνιστεί και η δυσαρέσκεια θα αποδιοργανώσει την ομάδα. Διά του παραδείγματος οφείλει να παρακινεί για ξεκούραση και εκτόνωση, έτσι ώστε να προφυλάσσει τους εργαζομένους του από την εργασιομανία, τον κακώς εννοούμενο ανταγωνισμό, επιθυμώντας τη σωματική και ψυχική τους υγεία.
