Αρετή και Ευτυχία: μια θετική συσχέτιση
Οι φιλόσοφοι πιστεύουν ότι η πορεία για μια ευτυχισμένη, γόνιμη και παραγωγική ζωή είναι συνυφασμένη με την αρετή. Ο Αριστοτέλης τόνιζε ότι όποιος είναι πρόθυμος να ζήσει μια ενάρετη ζωή μπορεί τελικά να επιτύχει την ολοκλήρωση. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις στη ζωή. Ωστόσο, σύμφωνα με το σκεπτικό του φιλοσόφου, εάν δεσμευτούμε να ζούμε ενάρετα, ουσιαστικά συμβάλλουμε τα μέγιστα στη μεγιστοποίηση της ευτυχίας μας.
Η αρετή είναι ένας δύσκολα ερμηνεύσιμος όρος. Οι περισσότεροι ψυχολογικοί ορισμοί συγκλίνουν στο ότι η αρετή -ως συμπεριληπτικός όρος- αντιπροσωπεύει τις δυνάμεις του ανθρώπινου χαρακτήρα στην υπηρεσία της βέλτιστης ενδοπροσωπικής και διαπροσωπικής λειτουργίας. Η αρετή εμπεριέχει την τιμιότητα, την αγάπη, την καλοσύνη, την ειλικρίνεια, τη σοφία, το θάρρος, τη δικαιοσύνη και την επιμέλεια.
Μελέτες που αξιολογούν σε ποιο βαθμό ένα άτομο κατέχει ορισμένες αρετές και πόσο ευτυχισμένο είναι, μαρτυρούν ακόμη περισσότερο τη θετική σχέση μεταξύ αρετής και ευτυχίας. Οι μελέτες αυτές έχουν αξιοποιήσει την ταξινόμηση «Values in Action» (VIA), η οποία προσδιορίζει 24 μετρήσιμες δυνάμεις του χαρακτήρα, όπως η αγάπη για τη μάθηση, η γενναιότητα, η συγχώρεση, η δικαιοσύνη και η ευγνωμοσύνη.
Μελέτες που χρησιμοποιούν το πλαίσιο VIA αποκαλύπτουν μια θετική σχέση μεταξύ σχεδόν οποιασδήποτε δύναμης του χαρακτήρα και της ευτυχίας. Ορισμένες δυνάμεις αποδεικνύεται ότι συνδέονται ακόμη πιο στενά με την ευτυχία -συγκεκριμένα, οι δυνάμεις της αγάπης, της ευγνωμοσύνης, της ελπίδας, της περιέργειας και της θετικής διάθεσης. Αυτές οι δυνάμεις του χαρακτήρα μας συνδέουν με τους άλλους ανθρώπους. Η ευγνωμοσύνη μας συνδέει με μια καλοπροαίρετη ανώτερη δύναμη, καθώς και με τους άλλους. Η περιέργεια μας συνδέει με έναν πλούσιο, συναρπαστικό κόσμο. Η ελπίδα μας συνδέει με ένα επιθυμητό μέλλον. Και τέλος, η θετική διάθεση αντιπροσωπεύει μια ενεργητική σύνδεση με όλα όσα προσφέρει η ζωή. Δεν θα πρέπει μάλλον να μας εκπλήσσει, λοιπόν, το γεγονός ότι οι αρετές που φέρνουν στην επιφάνεια αυτές τις ιδιότητες είναι αυτές που συμβάλλουν καθοριστικά στην ευτυχία.
Η σημασία της κουλτούρας στην καλλιέργεια της αρετής είναι τόσο μεγάλη, ώστε να απαιτούνται ευνοϊκές πολιτισμικές συνθήκες για να ευδοκιμήσει, μία από τις οποίες είναι η ευρεία διαθεσιμότητα και η αποδοχή θετικών προτύπων αρετής. Μια άλλη είναι η πολιτισμική προβολή της αρετής -ή το πόσο οι αρετές αποτελούν μέρος της δημόσιας συζήτησης. Σε μια κουλτούρα που προσδίδει εξέχουσα σημασία στην αρετή, οι άνθρωποι μιλούν και γράφουν για τις αρετές, γεγονός που από μόνο του αποτελεί ένδειξη του πόσο το θέμα αυτό βρίσκεται στο προσκήνιο του μυαλού τους.
Οι ψυχολόγοι που προσπαθούν να κατανοήσουν τι κάνει τους ανθρώπους να ευδοκιμούν έχουν στρέψει την προσοχή τους στις αρετές και στις δυνάμεις του χαρακτήρα, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η επιστημονική μελέτη της αρετής γνωρίζει έτσι μια άνευ προηγουμένου ανάπτυξη και τα διδάγματα που αντλούνται από αυτήν διεισδύουν όλο και περισσότερο στην κουλτούρα. Σκεφτείτε την αυξανόμενη δημοτικότητα εννοιών όπως «ημερολόγιο ευγνωμοσύνης» ή «τυχαίες πράξεις καλοσύνης». Αυτές οι έννοιες είναι πρόσφατο φαινόμενο και αποτελούν εξαιρετικά ελπιδοφόρες εξελίξεις -ειδικά αν συμφωνούμε ότι οι αρετές είναι το καλύτερο στοίχημα για την ευτυχία μας.
Φαίνεται λοιπόν ότι επιλογή μας να είμαστε ενάρετοι είναι το διαβατήριό μας για την ευτυχία!
Διάβασε ακόμα:
Μοντέλα coaching: Το μοντέλο CLEAR
10 τρόποι για να ενισχύσετε την αναλυτική σας σκέψη
Πώς να είστε συνεπείς με τον εαυτό σας πριν από μία μεγάλη απόφαση;
