Διαφοροποίηση των εγκεφαλικών συνάψεων μεταξύ γυναικών και ανδρών
Σημαντικές διαφορές ως προς την «καλωδίωση» του εγκεφάλου ανδρών και γυναικών εντοπίζει αμερικανική μελέτη, ενισχύοντας έτσι παλαιά στερεότυπα για τα δυνατά και αδύνατα σημεία των δύο φύλων. Οι ερευνητές μελέτησαν τη «συνδεσμολογία» σχεδόν 1.000 εγκεφάλων (521 γυναικών και 428 ανδρών), ηλικίας 8 – 22 ετών.
Κατά τις συγκριτικές ανατομικές απεικονίσεις -από τις λεπτομερέστερες που έχουν γίνει ποτέ- τεκμηριώθηκε ότι στον εγκέφαλο των ανδρών υπάρχουν περισσότερες νευρικές συνάψεις μεταξύ του πρόσθιου και του οπίσθιου λοβού του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι ο ανδρικός εγκέφαλος είναι δομημένος με τέτοιο τρόπο, ώστε να ευοδώνεται η διασύνδεση της ταχείας αντίληψης και του αποτελεσματικού συνδυασμού κινήσεων.
Από την άλλη πλευρά, ο εγκέφαλος των γυναικών έχει σαφώς εκτενέστερη νευρωνική «καλωδίωση» μεταξύ του αριστερού και του δεξιού ημισφαιρίου, γεγονός που διευκολύνει την επικοινωνία ανάμεσα στη λογική ανάλυση και στη διαίσθηση. Οι γυναίκες έχουν παχύτερο μεσολόβιο (“corpus callosum”), μια νευρωνική «γέφυρα» που συνδέει την αριστερή και τη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου. Αυτό επιτρέπει στις γυναίκες να χρησιμοποιούν και τις δύο πλευρές για ταχύτερη επίλυση προβλημάτων και επεξεργασία εικόνων, ενώ οι άνδρες χρησιμοποιούν κυρίως την αριστερή πλευρά (εκτέλεση λογικών υπολογισμών και επεξεργασία γεγονότων).
Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, η χαρτογράφηση του ανθρωπίνου εγκεφάλου δείχνει ξεκάθαρες διαφορές -και συμπληρωματικότητα- στην αρχιτεκτονική του και αυτή η διαφοροποιημένη νευρωνική βάση εξηγεί γιατί οι άνδρες υπερέχουν σε ορισμένα πράγματα και οι γυναίκες σε άλλα.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τους ερευνητές, κατά μέσο όρο οι άνδρες μαθαίνουν και εκτελούν καλύτερα μια μεμονωμένη εργασία, όπως να κάνουν ποδήλατο ή να προσανατολίζονται στον χώρο (π.χ. διαβάζοντας χάρτες). Από την άλλη, οι γυναίκες έχουν καλύτερη προσοχή, ανώτερη μνήμη και συναισθηματική νοημοσύνη, καθώς και βελτιωμένες κοινωνικές δεξιότητες, με αποτέλεσμα να είναι καλύτερα εφοδιασμένες για εργασίες που απαιτούν την ταυτόχρονη εκτέλεση πολλών πραγμάτων ή την ανεύρεση λύσεων μέσα από ομαδική εργασία.
Όσον αφορά την καταναλωτική συμπεριφορά, η διαφοροποιημένη εγκεφαλική δομή οδηγεί τους άνδρες να είναι αγοραστές «αποστολής και εργασίας», ενώ οι γυναίκες είναι κυρίως αγοραστές με γνώμονα την ανακάλυψη, πράγμα που συχνά οδηγεί στην διαφοροποίηση των αρχικών στόχων, εάν το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικότερο. Οι άνδρες τείνουν να ακολουθούν μια χρηστική προσέγγιση που βασίζεται περισσότερο στη λογική. Πρέπει να ξέρουν γιατί πρέπει και γιατί έχει νόημα να αγοράσουν. Οι γυναίκες είναι ως επί το πλείστον ηδονιστικοί αγοραστές. Για την προσέγγιση των γυναικών πρέπει να δημιουργηθούν συγκινησιακές εμπειρίες αγορών με έντονο συναισθηματικό αντίκτυπο. Μια καθαρά λειτουργική προσέγγιση συνήθως αποτυγχάνει.
Όσον αφορά την «καλωδίωση» μεταξύ των δύο ημισφαιρίων, κατ’ εξαίρεση στους άνδρες αυτή είναι μεγαλύτερη μόνο στην παρεγκεφαλίδα, που αφορά τον έλεγχο των κινήσεων, ενώ αντίθετα σε αυτή την ανατομική περιοχή οι γυναίκες έχουν περισσότερες συνδέσεις μέσα σε κάθε ημισφαίριο ξεχωριστά. Αυτό δίνει ένα πλεονέκτημα στους άνδρες αναφορικά με τον έλεγχο των μυών τους και τη συντονισμένη αισθητικοκινητική αντίληψη, κάτι που τους επιτρέπει, για παράδειγμα, να μάθουν ευκολότερα να κάνουν σκι.
Όσο μεγαλώνουν τα αγόρια και τα κορίτσια, τόσο οι εγκεφαλικές διαφορές γίνονται πιο αισθητές, ενώ πριν την ηλικία των 13 ετών είναι λιγότερες, δηλαδή οι εγκέφαλοι των δύο φύλων στην παιδική ηλικία μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους. Την ύπαρξη βιολογικών διαφορών δείχνει και μια άλλη έρευνα, σύμφωνα με την οποία τα γονίδια εκφράζονται διαφορετικά στον ανδρικό εγκέφαλο από ό,τι στον γυναικείο. Μια σειρά από, μετά θάνατον, αναλύσεις σε 100 άτομα έδειξε σημαντικές γενετικές διαφορές μεταξύ των φύλων.
Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί παρατηρούνται διαφορές μεταξύ ανδρών-γυναικών όσον αφορά τις νευροψυχικές διαταραχές, όπως ο αυτισμός, ο οποίος πλήττει περίπου πενταπλάσια αγόρια από ότι κορίτσια. Μια θεωρία μάλιστα υποστηρίζει ότι, στην ουσία ο αυτισμός είναι μια έκφραση του «ακραίου αρσενικού εγκεφάλου», ο οποίος αποτυγχάνει πλήρως να ανοιχτεί συναισθηματικά στους γύρω του.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η μελέτη των ανατομικών διαφορών στην εγκεφαλική «συνδεσμολογία» μεταξύ των φύλων μπορεί όντως να ρίξει φως στις ρίζες διαφόρων νευρολογικών και ψυχιατρικών παθήσεων.
