Είναι πιθανό να καταρρεύσει το χρηματιστήριο το 2021;
Είναι ενδιαφέρον ότι, όταν προκύπτει μια τέτοια ερώτηση, υπάρχουν πάντα τρεις «απόψεις»: εκείνοι που έχουν μελετήσει τα δεδομένα, γνωρίζουν ότι είναι αδύνατο να προβλέψουν τις αγορές και συνεχίζουν να αγοράζουν, να διακρατούν και να εξισορροπούν τα ομόλογα και τις μετοχές τους. Εκείνοι που έχουν μελετήσει τα δεδομένα, γνωρίζουν ότι είναι αδύνατο να προβλέψουν τις αγορές, αγοράζουν, διακρατούν και εξισορροπούν τα ομόλογα και τις μετοχές τους, αλλά, στη συνέχεια -περιστασιακά, όπως το 2008 ή τον Μάρτιο του 2020- πανικοβάλλονται και συμπεριφέρονται απερίσκεπτα, παρ’ όλο που το αρνούνται. Και εκείνοι που αφελώς πλανώνται ότι μπορούν να προβλέψουν τις αγορές μακροπρόθεσμα, συχνά επειδή -λόγω τύχης- το πέτυχαν μια φορά. Στην πραγματικότητα, λιγότερο από το 0,1% το καταφέρνει.
Μια περίοδος ύφεσης, ακόμη και αν δεν μπορούμε να την προβλέψουμε, δεν θα ήταν καλή για τον μακροπρόθεσμο επενδυτή, σε σύγκριση με μια συνεχώς αυξανόμενη αγορά; Πράγματι, ιδίως για κάποιον νέο, μια πτώση της αγοράς είναι ευκαιρία, όχι απειλή. Είναι μαθηματική βεβαιότητα, ότι εάν μπορείτε να αγοράσετε περισσότερες μονάδες όταν είστε νέοι, θα επωφεληθείτε περισσότερο όταν οι αγορές τελικά ανέβουν. Ο δείκτης Nasdaq δεν έφτασε στο επίπεδο του 2000 παρά μόλις το 2014, δηλαδή μετά από 14 χρόνια πτώσεων και στασιμότητας. Ο δείκτης S&P500 είχε επίσης μια περίοδο στασιμότητας από το 2000 έως το 2011.
Εάν επενδύετε 1.000$ το μήνα για 40 χρόνια με σταθερό 8%, θα συσσωρευτούν 3.357.372$. Εάν επενδύετε 1.000$ το μήνα για 40 χρόνια με 0% τα πρώτα 20 χρόνια και έπειτα με 13% από το έτος 21–40 θα προκύψουν 3.863.180$. Με 0% τα πρώτα 10 χρόνια, -5% για τα επόμενα 10 χρόνια και 15% για τα επόμενα 20 χρόνια θα έχετε 4.086.972$ !. Ως εκ τούτου, θα ήταν δελεαστικό να μπορείτε να προβλέπετε τις αγορές για να αποφεύγετε την κακή περίοδο, αλλά αυτό δεν γίνεται.
Είναι σημαντικό να θεωρούμε ευκαιρία τις τυχόν πτώσεις ή στασιμότητες της αγοράς, να αποφεύγουμε τις προβλέψεις και να επανεπενδύουμε τα μερίσματα, ιδίως σε περιόδους ύφεσης. Καλό είναι να αγνοούμε τα μέσα ενημέρωσης που δήθεν «προβλέπουν» τις τάσεις. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι νεκροί πάντα υπεραποδίδουν επενδυτικά ως προς τους ζωντανούς καθώς και εκείνοι που δεν επηρεάζονται από τα ΜΜΕ και δεν ασχολούνται συνεχώς με τις επενδύσεις τους. Ο λόγος είναι προφανής: συναίσθημα. Οι νεκροί και όσοι σπάνια ελέγχουν τους λογαριασμούς τους δεν επηρεάζονται από τα ΜΜΕ. Για τα ΜΜΕ δεν είναι βέβαια διασκεδαστικό να λένε “οι αγορές αυξήθηκαν/μειώθηκαν σήμερα και δεν ξέρουμε γιατί!”.
Οι έμπειροι και ψύχραιμοι επενδύουν σταθερά και απερίσπαστα σε ομόλογα, μερίσματα και μετοχές. Όταν οι μετοχές πέφτουν, τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα τείνουν να αυξάνονται. Αυτό σημαίνει ότι εάν συμβεί ένα ατύχημα, μπορείτε να εξισορροπήσετε από ομόλογα σε φθηνότερες μετοχές, άρα επωφελείσθε από την χρηματιστηριακή πτώση.
Όταν είστε νέοι, 10% στα ομόλογα είναι καλό ποσοστό. Όταν απέχετε 5-10 χρόνια από τη συνταξιοδότηση, είναι ασφαλέστερο να έχετε 30-40% σε ομόλογα. Ποτέ μην προσπαθείτε να προβλέψετε πότε οι αγορές θα τρέξουν ή θα συντριβούν. Πολύ λίγοι άνθρωποι πρόβλεψαν την 40% αύξηση το 2019. Ακόμη λιγότεροι είδαν το -50% κατά την πανδημία. Ελάχιστοι προέβλεπαν την συνεχιζόμενη ανάκαμψη εντός του 2020, ενώ συνεχίζεται η πανδημία!Επομένως, μην προσπαθήσετε να προβλέψετε εάν οι αγορές θα βυθιστούν το 2021, 2022, 2023 κ.ο.κ. Οι αγορές κατά περιόδους κλυδωνίζονται. Επομένως, μην σκεφτείτε ποτέ ότι μπορείτε να εντοπίσετε “τάσεις”. Τα τελευταία χρόνια πολλοί πίστευαν ότι η αμερικανική αγορά θα είχε κακή απόδοση, λόγω της πληθυσμιακής γήρανσης, και ότι οι αναδυόμενες αγορές θα πήγαιναν καλά. Τι συνέβη? Οι αναδυόμενες αγορές ήταν υφεσιακές και η αμερικανική αγορά εκτινάχθηκε! Σίγουρα αυτό δεν θα διαρκέσει για πάντα. Οι αναδυόμενες αγορές τελικά θα ανακάμψουν. Το θέμα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα την πλειονότητα των τάσεων. Συνεπώς το καλύτερο είναι η προσεκτική διασπορά του χαρτοφυλακίου. Μακροπρόθεσμα, η ώριμη αυτή στρατηγική είναι απείρως πιο αποτελεσματική και κερδοφόρα από το να ανησυχείτε για υφέσεις και καταρρεύσεις, ή ακόμη και να ενθουσιάζεστε γι’ αυτές!
