Επαγγελματική εξουθένωση και απομακρυσμένη εργασία
Τα προηγούμενα χρόνια, σε μία πρώτη τουλάχιστον ανάγνωση, η δυνατότητα για απομακρυσμένη εργασία θεωρούνταν μάλλον προνόμιο. Πολλοί εργαζόμενοι ήταν πρόθυμοι να εγκαταλείψουν τη ρουτίνα της δια ζώσης εργασίας για να απολαύσουν τα οφέλη της τηλε-εργασίας. Αυτές τις μέρες δυστυχώς η τηλε-εργασία για πολλούς δεν είναι πλέον μια απλή επιλογή, αλλά ζήτημα επιβίωσης. Σίγουρα υπάρχουν τα γνωστά οφέλη, όπως η άνεση του σπιτιού, λιγότερα κόστη λόγω των μειωμένων μετακινήσεων ή η εξοικονόμηση χρόνου. Υπάρχουν όμως και πολλές δυσκολίες. Η τηλε-εργασία εν μέσω καραντίνας έχει πολλούς περιορισμούς. Λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να εργάζονται απρόσκοπτα από το σπίτι, χωρίς να επηρεάζονται από τον υποχρεωτικό εγκλεισμό όλης της οικογένειας, λίγοι είναι ίσως εκείνοι που αισθάνονται εξασφαλισμένοι οικονομικά και δεν αγωνιούν για το μέλλον, που αντέχουν την πίεση των ημερών και την αποξένωση ή καταφέρνουν με ευκολία να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές απαιτήσεις.
Καθώς εκδηλώνεται η πανδημία, δυστυχώς φαίνεται ότι όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι αισθάνονται έντονα φορτισμένοι, καθώς καλούνται να είναι διαθέσιμοι συνέχεια, ενώ κάποιοι δείχνουν σημάδια εξάντλησης και απογοήτευσης. Ο καθένας φυσικά εκδηλώνει το άγχος που βιώνει με διαφορετικό τρόπο. Κάποιοι για παράδειγμα αναφέρουν ότι είναι πιο θυμωμένοι ή ευερέθιστοι και άλλοι μπορεί να φαίνεται πιο καταθλιπτικοί ή αποσυρμένοι. Πλέον φαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος του απομακρυσμένου εργατικού δυναμικού βιώνει επαγγελματική εξουθένωση.
Ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να προσέξουμε και τι μπορούμε να κάνουμε;
• Ένα ενδεικτικό σημάδι είναι η άρνηση ή μειωμένη διάθεση για αυτο-φροντίδα. Ίσως αυτό να είναι η αίσθηση ότι ενώ χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα, φοβόμαστε ότι θα μας οδηγήσει στο να μείνουμε αρκετά πίσω στις υποχρεώσεις μας κι έτσι πιέζουμε τον εαυτό μας να κάνει περισσότερα. Το να παραμένουμε απασχολημένοι με την εργασία μπορεί να είναι μια εύκολη λύση για να απομακρυνθούμε και από τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής. Υπάρχει ωστόσο ένα σημείο που πρέπει να σταθούμε και να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα, ακόμα κι αν αυτό μοιάζει πολύ δύσκολο. Σε αυτήν την περίπτωση η αναβολή μέσα από τη συνεχή ενασχόληση με την εργασία, λειτουργεί μάλλον ανασταλτικά. Όταν χρησιμοποιούμε τη δουλειά ως τρόπο για να αποτρέψουμε συναισθήματα αδυναμίας, μπορεί από τη μία να προστατεύουμε τη δουλειά μας, άλλα ταυτόχρονα διαταράσσουμε την ψυχική μας ισορροπία.
• Ενισχύουμε το όριο στη ρύθμιση του εργασιακού μας προγράμματος. Εάν προσπαθούμε συνεχώς να στριμώχνουμε εκκρεμότητες της εργασίας μας στα μικρά κενά που έχουμε μέσα στη μέρα – π.χ. να απαντήσουμε γρήγορα σε ένα e-mail, ενώ βλέπουμε ταινία-, μπορούμε πολύ εύκολα να χάσουμε τα όρια και αν και στιγμιαία αυτό μοιάζει αποδοτικό, όταν γίνεται συνέχεια μπορεί να γίνει εξαντλητικό. Η διασπορά της εργασίας μέσα στη μέρα κατά την παραμονή μας στο σπίτι, μπορεί να διαταράξει και την εστίασή μας. Εάν συνδέσουμε ολόκληρο το σπίτι με τη δουλειά μας, θα είναι δύσκολο να χαλαρώσουμε πραγματικά, όταν το έχουμε ανάγκη. Είναι σημαντικό επομένως να θέσουμε και χρονικά, αλλά και χωροταξικά όρια.
• Ενσωματώνουμε περισσότερες προσωπικές δραστηριότητες μέσα στη μέρα. Το να ζούμε εν μέσω μίας παγκόσμιας πανδημίας είναι ένα άγνωστο έδαφος για όλους μας, γεμάτο αβεβαιότητα. Σχεδόν κάθε τομέας της ζωής έχει διαταραχθεί και δεν ξέρουμε ακόμα για πόσο θα ισχύει αυτό. Μας κοστίζει η έλλειψη σύνδεσης και οι αναπροσαρμογές της καθημερινότητάς μας και μπορεί να δυσκολευόμαστε να αποδεχθούμε και να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας. Η νέα αυτή συνθήκη απαιτεί μια νέα στρατηγική που να δίνει προτεραιότητα στην ευημερία μας, ώστε να μπορούμε να συνεισφέρουμε με ουσιαστικούς τρόπους ακόμα και όταν εργαζόμαστε από την άνεση του σπιτιού μας. Είναι σημαντικό να ενισχύσουμε την καλή ισορροπία αυτοφροντίδας και εργασιακής ζωής για να απομακρυνθούμε από τις αρνητικές συνέπειες. Πέρα από έναν περίπατο ή δραστηριότητες μέσα στο σπίτι, υπάρχουν και οι εικονικές λύσεις για χαλάρωση και αυτοβοήθεια, όπως εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης.
