Η εργασιομανία και η υψηλή αποδοτικότητα συχνά συγχέονται. Στην πραγματικότητα όμως διαφέρουν σημαντικά. Η μεγάλη διαφορά έγκειται στην «αίσθηση του ατόμου» όσον αφορά τη δουλειά του.

Εργασιομανής υπάλληλος ή αποδοτικός εργαζόμενος;

Η εργασιομανία και η υψηλή αποδοτικότητα συχνά συγχέονται. Στην πραγματικότητα όμως διαφέρουν σημαντικά. Η μεγάλη διαφορά έγκειται στην «αίσθηση του ατόμου» όσον αφορά τη δουλειά του.

• Ο αποδοτικός εργαζόμενος δουλεύει σκληρά με υγιή και βιώσιμο τρόπο και αισθάνεται ευτυχής και εμπνευσμένος. Ο εργασιομανής επίσης εργάζεται σκληρά, αλλά με μη υγιή και μη βιώσιμο τρόπο και αισθάνεται δυστυχής και «απομυζημένος».

• Ο αποδοτικός έχει συνείδηση της αξίας του. Ο εργασιομανής προσπαθεί να την υπογραμμίζει. Ένας υψηλών επιδόσεων εργαζόμενος γνωρίζοντας την αξία του δουλεύει με αίσθηση ελευθερίας. Κατά διαστήματα αποτιμά τις επιδόσεις του, ώστε να μπορεί να βελτιώνεται. Ο εργασιομανής έχει ανάγκη την εξωτερική επιβεβαίωση από το εργασιακό του περιβάλλον και αναμένει τις αξιολογήσεις για να καταλάβει εάν τα πάει καλά και πόσο καλά, γεγονός που τον κάνει να εργάζεται με διαρκή αίσθηση φόβου.

• Ο αποδοτικός δίνει το 100% τη σωστή στιγμή. Ο εργασιομανής το 110% συνεχώς. Ο αποδοτικός ξέρει πότε να «αυξήσει την ένταση», πότε να δώσει το 100%. Έτσι, εξοικονομεί ενέργεια για τις περιπτώσεις αυτές. Eστιάζει στο να αυξήσει την αποδοτικότητά του, ώστε το δικό του 100% να είναι καλύτερο από το 110% του ανταγωνιστή. Ο εργασιομανής προσπαθεί να υπεραποδίδει συνεχώς, συνεπώς δυσκολεύεται να ορίσει προτεραιότητες ανάλογα με τη σημασία κάθε εργασίας και γι’ αυτό όλα του μοιάζουν πολύ σημαντικά.

• Ο αποδοτικός παράγει έργο. Ο εργασιομανής είναι απασχολημένος. Πρωταρχικός στόχος του αποδοτικού είναι το αποτέλεσμα. Εάν δεν βλέπει έναν τρόπο να δημιουργήσει αξία άμεσα, προετοιμάζει το έδαφος ή καταστρώνει στρατηγική. Ξέρει ότι, όπως η οικονομία, έτσι και η δουλειά έρχεται κατά κύματα και γι’ αυτό προετοιμάζεται στη διάρκεια της ύφεσης, ώστε να κεφαλαιοποιήσει στην άνοδο.Για τον εργασιομανή πρώτιστος στόχος είναι να είναι απασχολημένος συνεχώς, καθώς κατά βάθος πιστεύει ότι όσο πιο απασχολημένος είναι (ή φαίνεται), τόσο πιο σημαντικός θα είναι (ή θα μοιάζει). Οι εργασιομανείς γεμίζουν κάθε κενό χρόνου με κάποια απασχόληση, γιατί αισθάνονται ανασφαλείς εάν δεν κάνουν τίποτα. 

• Ο αποδοτικός οργανώνει τον χρόνο και την εργασία του. Σχεδιάζει την ημέρα του δίνοντας προτεραιότητα στα πιο ουσιώδη και σημαντικά, επιτρέποντας σε άλλα -εκτός προγράμματος- γεγονότα να γεμίζουν τον υπόλοιπο χρόνο. Ο βασικός σχεδιασμός του μένει όμως ανεπηρέαστος από περισπασμούς. Ο εργασιομανής ουσιαστικά αντιδρά όσον αφορά το χρόνο και την εργασία του. Επιτρέπει σε άλλους να επηρεάζουν την χρήση του χρόνου του, αντιδρώντας σε έκτακτα γεγονότα, τηλεφωνήματα και άλλες περισπάσεις. Όταν και εφόσον αντιμετωπιστούν όλες οι λεπτομέρειες, τότε μόνο ασχολείται με το ουσιώδες.

• Ο αποδοτικός εστιάζει στην προσπάθειά του. Μόνο ο ίδιος ξέρει εάν έδωσε τον καλύτερο εαυτό του. Κρίνει τον εαυτό του με «αντίπαλο» τον καλύτερο εαυτό του και όχι τους άλλους. Ο εργασιομανής εστιάζει στο αποτέλεσμα και τη δική του απολαβή. Ακόμα κι αν πιστεύεις ότι κάνεις το καλύτερό σου, το αποτέλεσμα που προκύπτει και η απολαβή σου από αυτό δεν είναι απόλυτα στον έλεγχό σου. Η επιθυμία να συγκρίνει, οδηγεί τον εργασιομανή να κρίνει τον εαυτό του με βάση κοινές μετρήσεις επιτυχίας, οι οποίες όμως δεν σχετίζονται πάντα άμεσα με την προσπάθεια.

• Ο αποδοτικός βάζει τον εαυτό του πρώτο, γιατί ξέρει ότι αυτός ο τρόπος του επιτρέπει να εξυπηρετεί τους άλλους σε υψηλότερο επίπεδο. Μπορεί κάποιες φορές να μοιάζει εγωιστής γι’ αυτό, αλλά στην πραγματικότητα είναι ανιδιοτελής, διότι θέλει να παρέχει άριστες υπηρεσίες. Ο εργασιομανής βάζει τους άλλους πριν τον εαυτό του. Αυτό μοιάζει ανιδιοτελές, αλλά δεν είναι βιώσιμο. Όταν συνεχώς δίνουμε περισσότερο απ’ όσο έχουμε και δεν αναπληρώνουμε τους πόρους μας, καταλήγουμε άδειοι και εξαντλημένοι. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί επίσης να εδράζεται στην καλή πρόθεση να εξυπηρετήσουμε, αλλά τελικά η επιθυμία να «μας χρειάζονται» και να είμαστε «ήρωες» αντιστρατεύεται την πρόθεση αυτή.

Ψυχολογία και εργασία