Φοιτητικό άγχος
Το άγχος των φοιτητών είναι απόρροια αυξημένων απαιτήσεων και υψηλών προσδοκιών που σχετίζονται με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις τους. Υπάρχει μια υποομάδα φοιτητών που έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο όπου πλέον ξέρουν πώς να μελετούν και να αποδίδουν και οι οποίοι ωθούν τους εαυτούς τους υπερβολικά ως προς τις επιδόσεις τους. Μία άλλη ομάδα βρέθηκε να φοιτά σε μία σχολή η οποία δεν αποτελούσε την πρώτη επιλογή τους, συχνά σε μία μικρότερη πόλη με περιορισμένες ευκαιρίες για παράλληλη εργασία ή ψυχαγωγία. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το επίπεδο οργάνωσης και σχεδιασμού για το πτυχίο, η μεθοδολογία διδασκαλίας του πανεπιστημιακού ιδρύματος, οι διαθέσιμοι ακαδημαϊκοί πόροι (σε διδακτικό και εξωδιδακτικό επίπεδο), η ικανοποίηση του φοιτητή από το επιλεγμένο επιστημονικό αντικείμενο και η απόσταση μεταξύ της κατοικίας του φοιτητή και του πανεπιστημίου επηρεάζουν την συνολική απόκριση του φοιτητή στο στρες.
Μεταξύ των συνεπειών του ακαδημαϊκού άγχους που ξεχωρίζουν είναι η επίδραση στην ευημερία και στην ποιότητα ζωής του φοιτητή και η εμφάνιση ορισμένων ψυχικών διαταραχών (γενικευμένο άγχος, κρίσεις πανικού, σωματοποίηση του στρες, επεισόδια κατάθλιψης κ.λπ.). Πολλοί φτάνουν στο σημείο να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους με έρεισμα την «εξωτερική έδρα ελέγχου», δηλαδή μια ψυχολογική κατασκευή που αναφέρεται στο βαθμό στον οποίο ένα άτομο πιστεύει ότι αυτό που συμβαίνει στη ζωή του εξαρτάται από τις πράξεις άλλων ή από τις δυσχερείς συνθήκες. Σε αυτή την περίπτωση, οι μαθητές εγκαταλείπουν το ακαδημαϊκό περιβάλλον και δικαιολογούνται αποδίδοντας αυτή την απόφαση στην πίεση, στη δυσκολία των μαθημάτων ή στην κακή μεθοδολογική οργάνωση.
Αν και πολλές μελέτες έχουν επικεντρωθεί στη διερεύνηση της αντίδρασης στο στρες των φοιτητών πανεπιστημίου, λίγες έχουν δείξει ότι αυτός ο πληθυσμός χαρακτηρίζεται από ένα συγκεκριμένο ψυχολογικό προφίλ. Ωστόσο, οι παράγοντες έκλυσης και απόσβεσης αυτής της απόκρισης στο στρες είναι ορατοί, όπως και οι τελικές συνέπειές του. Τα κοινωνικά στηρίγματα ξεχωρίζουν ως στοιχεία απορρόφησης των κραδασμών. Η απόκτηση ενός ισχυρού δικτύου υποστήριξης έχει βρεθεί ότι προστατεύει από τις επιβλαβείς επιπτώσεις της απόκρισης στο ακαδημαϊκό στρες και έχει επίσης βρεθεί ότι μειώνει τη σχέση μεταξύ του αυξημένου άγχους των φοιτητών και των μειωμένων ακαδημαϊκών επιδόσεών τους.
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι εγγενείς του ατόμου παράγοντες που δρουν ως επιταχυντές του ακαδημαϊκού στρες, όπως η προσωπικότητα τύπου Α και τα χαρακτηριστικά της εξωστρέφειας και του νευρωτισμού. Έχει αποδειχθεί ότι οι φοιτητές με προσωπικότητα τύπου Α επιτυγχάνουν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις. Ωστόσο, η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι οι ίδιοι φοιτητές «με τις εξαιρετικές ιδιότητες» και με αυτή τη συγκεκριμένη προσωπικότητα είναι και αυτοί που αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα ακαδημαϊκού άγχους, ειδικά σε περιόδους εξετάσεων. Ομοίως, έχει παρατηρηθεί ότι οι φοιτητές με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού και εξωστρέφειας είναι αυτοί με τα υψηλότερα επίπεδα άγχους κατά τη διάρκεια των ακαδημαϊκών τους ετών. Επομένως, φαίνεται ότι παρ’ όλο που δεν υπάρχει ξεκάθαρο ψυχολογικό προφίλ, υπάρχουν αρκετά χαρακτηριστικά προσωπικότητας που σχετίζονται με την όλη δομή του ακαδημαϊκού φοιτητικού στρες.
Η πίεση για αυξημένη αποτελεσματικότητα, επίδοση και ανθεκτικότητα των φοιτητών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ατομική τους αντίληψη για το άγχος, αν και ως προς το τελικά μετρούμενο αποτέλεσμα (ρυθμιστικό ή ενισχυτικό) δεν υπάρχει ακόμη συναίνεση μεταξύ των ερευνητών. Υπάρχουν σίγουρα και άλλες μεταβλητές που σχετίζονται με την αντίληψη του ακαδημαϊκού άγχους μεταξύ των φοιτητών.
Διάβασε ακόμα:
