Η εταιρία «Mont Pelerin»
Η «Mont Pelerin Society» (MPS) είναι μια διεθνής ομάδα οικονομολόγων, φιλοσόφων, ιστορικών και διανοουμένων, αφοσιωμένων στην έννοια και αξία της προσωπικής, οικονομικής και πολιτικής ελευθερίας. Στους ιδρυτές της περιλαμβάνονται ο Φρίντριχ Χάγιεκ, ο Καρλ Πόπερ, ο Λούντβιχ φον Μίζες, ο Τζωρτζ Στίγκλερ και ο Μίλτον Φρίντμαν. Η MPS τάσσεται υπέρ της προάσπισης της ελευθερίας της έκφρασης, της διασφάλισης των οικονομικών πολιτικών της ελεύθερης αγοράς, καθώς και υπέρ της εμπέδωσης των αξιών της ανοικτής κοινωνίας και του κλασσικού φιλελευθερισμού.
Στην ιστορική «Δήλωση Στόχων» με ημερομηνία 8 Απριλίου 1947, οι λόγιοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους σχετικά με τους διαφαινόμενους κινδύνους για τον πολιτισμό και για την πολυτιμότερη κατάκτηση του Δυτικού Πολιτισμού, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης, η οποία απειλείται από πολιτικά συστήματα τα οποία τείνουν -από θέση ισχύος- να καταστείλουν όλες τις άλλες απόψεις εκτός της δικής τους. Η ομάδα παράλληλα δήλωσε ότι «είναι αδύνατο να φανταστούμε μια κοινωνία στην οποία η ατομική ελευθερία να μπορεί να διαφυλαχθεί αποτελεσματικά, χωρίς σεβασμό της ιδιωτικής περιουσίας και της ακώλυτης ανταγωνιστικής αγοράς».
Παράλληλα, θα έπρεπε να επαναπροσδιορισθεί η λειτουργία της κυβέρνησης, η εγκαθίδρυση και η ανάπτυξη του κράτους δικαίου με τέτοιο τρόπο, ώστε άτομα και ομάδες να μην είναι σε θέση να καταστρατηγήσουν την ελευθερία και τα ατομικά δικαιώματα και να καθοριστούν οι προδιαγραφές λειτουργίας της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της ελεύθερης αγοράς. Σημαντικός στόχος ήταν επίσης να αντιμετωπισθεί η διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας και προαγωγή ανήθικων και ανελεύθερων πολιτικών συστημάτων, καθώς και να γαλουχηθεί μια παγκόσμια κοινότητα πρόσφορη ως προς τη διασφάλιση της ειρήνης, της ελευθερίας και των αρμονικών διεθνών οικονομικών σχέσεων.Επιπλέον, η MPS επιδίωκε να επινοήσει τρόπους με τους οποίους η ελεύθερη επιχειρηματικότητα θα μπορούσε να αντικαταστήσει πολλές λειτουργίες που παρέχονται από κρατικούς φορείς.
Σκοπός της MPS δεν ήταν να διενεργήσει προπαγάνδα ή να εναρμονιστεί με κάποιο πολιτικό κόμμα, παρά μόνο η ανταλλαγή απόψεων και η συμβολή στη διατήρηση και βελτίωση της ελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας στα θεμέλια των αξιών του δυτικού πολιτισμού.
Η MPS γεννήθηκε την 10η Απριλίου 1947 σε ένα συνέδριο που οργάνωσε ο αυστριακός οικονομολόγος Friedrich August von Hayek στο οποίο προσκλήθηκαν 36 πανεπιστημιακοί ερευνητές, οικονομολόγοι, ιστορικοί και φιλόσοφοι, προκειμένου να συζητήσουν την κατάσταση και το μέλλον του κλασσικού φιλελευθερισμού, με έμφαση στην καταπολέμηση«της κρατικιστικής Κευνσιανής αντίληψης περί κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας που εξαπλωνόταν στην υφήλιο». Η συνάντηση έγινε στο Hotel du Parc στο oρεινό ελβετικό χωριό Mont Pelerin κοντά στο Vevey.
Η MPS είχε σκοπό να «ενδυναμώσει τις αρχές και πρακτικές μιας ελεύθερης κοινωνίας και να μελετήσει τη λειτουργία, τις αξίες και τις ατέλειες ενός οικονομικού συστήματος προσανατολισμένου στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, προϊόντων και υπηρεσιών». O Χάγιεκ οραματιζόταν μια επιστημονική κοινότητα που θα επιχειρηματολογεί πειστικά κατά του ολοκληρωτισμού και του κολλεκτιβισμού, χωρίς να ασχολείται με δημόσιες σχέσεις και προπαγάνδα. H MPS είναι μέρος ενός διεθνούς δικτύου δεξαμενών σκέψης, όπως το Institute of Economic Affairs (Λονδίνο, 1955), η Heritage Foundation(Ουάσιγκτον, 1973), το Manhattan Institute for Policy Research (Ν. Υόρκη, 1977) και η Atlas Economic Research Foundation (Άρλινγκτον, 1981).
Εξέχοντα μέλη της MPS ήταν ο τέως καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας Λούντβιχ Έρχαρντ, ο πρόεδρος της Ιταλίας Λουίτζι Εϊνάουντι, ο πρόεδρος του συμβουλίου της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας Arthur F. Burns, ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Σουλτς, ο πρώην πρόεδρος της Τσεχίας Βάτσλαβ Κλάους, ο πρώην πρωθυπουργός της Σρι Λάνκα Ρανίλ Γουικρεμεσίνγκε, ο πρώην υπουργός εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Τζέφρι Χάου, ο πρώην υπουργός εξωτερικών και άμυνας της Ιταλίας Αντόνιο Μαρτίνο, ο υπουργός οικονομικών της Χιλής Carlos Cáceres και ο πρώην υπουργός οικονομικών της Νέας Ζηλανδίας Ruth Richardson. Κορυφαίοι δημοσιογράφοι, συμπεριλαμβανομένων του βραβευμένου με Πούλιτζερ αρθρογράφου Walter Lippmann, του Max Eastman, του John Chamberlain (Life), Χένρυ Χάζλιτ (New York Times/Newsweek), και Felix Morley (Washington Post), υπήρξαν επίσης μέλη. Οκτώ μέλη της MPS, οι Χάγιεκ, Φρίντμαν, Στίγκλερ, Maurice Allais, James M. Buchanan, Ronald Coase, ο Gary Becker S. και ο Βέρνον Σμιθ έχουν τιμηθεί με το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών.
Η διεθνής επιστημονική, οικονομική και πολιτική απήχηση της Mont Pelerin Society είναι αναμφίβολα σημαντική και το αποτύπωμα της ομάδας στην υπεράσπιση μιας ελεύθερης και δίκαιας κοινωνίας παραμένει ανεξίτηλο.
