Η σημασία της εσωτερικής παρακίνησης
Οι άνθρωποι καθοδηγούνται από εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα και μέσω αυτών διατηρούν και κατευθύνουν τη συμπεριφορά τους σε βάθος χρόνου. Τα κίνητρα σχετίζονται με την αίσθηση επάρκειας και τις προσδοκίες. Άτομα που στρέφονται προς τα εσωτερικά κίνητρα τείνουν να αναζητούν κάτι ενδιαφέρον και απολαυστικό σε αυτά που κάνουν, δηλαδή η επιβράβευση προέρχεται από την ίδια τη δραστηριότητα. Η κινητοποίηση που βασίζεται σε εξωτερικά κίνητρα σχετίζεται με εξωτερικούς παράγοντες (αποφυγή κριτικής, ανταμοιβές, επαίνους κ.ο.κ). Αναπόφευκτα, όταν η έμφαση δίνεται σε εξωτερικά κίνητρα υπερισχύει η αίσθηση αδυναμίας ελέγχου.
Η εσωτερική παρακίνηση ενισχύεται όταν κανείς εστιάσει περισσότερο στην ικανοποίηση των βασικών ψυχολογικών αναγκών, όπως είναι η αίσθηση του ανήκειν και τα αισθήματα σύνδεσης με τους άλλους, η αυτονομία που αφορά τη λήψη αποφάσεων σε συνάρτηση με τις προσωπικές ανάγκες, και η αυτάρκεια, που αφορά την ικανότητα ενός ατόμου να διαχειρίζεται ανεξάρτητα ορισμένα ζητήματα.
Τα εσωτερικά κίνητρα είναι σημαντικά για τη δημιουργία μιας πιο σταθερής επαγγελματικής πορείας. Η ενίσχυση της εσωτερικής παρακίνησης βοηθά στο να αναπτυχθούν οι δεξιότητες που απαιτούνται για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων. Οι εσωτερικές ανταμοιβές ωστόσο δεν είναι ίδιες για όλους και για αυτό χρειάζεται να προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε εργαζόμενου. Ορισμένες επιχειρήσεις για παράδειγμα έχουν ενσωματώσει το φαινόμενο του «ελεύθερου χρόνου», δηλαδή ενισχύουν την εσωτερική παρακίνηση του προσωπικού, δίνοντάς τους ελεύθερο χρόνο στο να εξερευνήσουν κάτι που τους ενδιαφέρει εντός του ωραρίου τους. Σημαντικό ωστόσο είναι οι όποιες ενέργειες κινητοποίησης να ευθυγραμμίζονται και με την κουλτούρα της εκάστοτε επιχείρησης, καθώς σε αντίθετη περίπτωση δεν μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία για μεγάλο διάστημα.
Το βασικότερο πλεονέκτημα της εσωτερικής παρακίνησης είναι ότι εμπνέει τους εργαζόμενους να απασχολούνται στις εργασίες τους, χωρίς την προσδοκία εξωτερικών ανταμοιβών και αυτό αυξάνει την επιμονή σε σχέση με την επίτευξη του εκάστοτε στόχου. Παράλληλα όταν υπάρχει εσωτερική παρακίνηση η αίσθηση συναισθηματικής καταπόνησης από την εργασία τείνει να μειώνεται, καθώς οι εργαζόμενοι δεν αισθάνονται ότι υπερβάλλουν εαυτόν. Οι εργαζόμενοι που βασίζονται σε εσωτερικά κίνητρα δεν αποθαρρύνονται εύκολα από τα λάθη και είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν νέα πράγματα, καθώς η έμφαση δίνεται στη μάθηση. Η εσωτερική παρακίνηση μειώνει την ανάγκη διαβεβαιώσεων από τρίτους για την ποιότητα της εργασίας, καθώς η αποδοτικότητα και η παραγωγικότητα ενισχύεται μέσω της ικανοποίησης που λαμβάνεται από την εμπλοκή με την εργασία. Αυτή η ικανοποίηση αυξάνει περαιτέρω τα κίνητρα.
Η εσωτερική παρακίνηση προέρχεται από την αίσθηση του ατόμου ότι έχει την αυτονομία να επιλέξει αν θα συμμετάσχει. Μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τη δύναμη της εσωτερικής παρακίνησης εάν παρατηρήσει παίκτες βιντεοπαιχνιδιών. Οι παίκτες διακατέχονται από ένα εσωτερικό κίνητρο να παίζουν για την ίδια τη δραστηριότητα και δεν το κάνουν για κάποια εξωτερική ανταμοιβή. Υπάρχει σαφώς ένα βέλτιστο επίπεδο προκλήσεων, θετική ανατροφοδότηση ικανοτήτων και έλλειψη υποτιμητικών αξιολογήσεων. Καθώς οι παίκτες αλλάζουν επίπεδο δυσκολίας ή πίστες αισθάνονται μια αίσθηση ικανότητας και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους κάποια βιντεοπαιχνίδια είναι τόσο εθιστικά.
Τα εσωτερικά κίνητρα είναι σημαντικά για την επιμονή στην εργασία, για την ολοκλήρωση ενός έργου και για τη διασφάλιση της εύρεσης λύσεων, αλλά και για τα καθημερινά απλά καθήκοντα που μπορεί να χρειάζεται κανείς να αναλάβει. Μπορεί ο καθένας να έχει βιώσει τη δύναμη της εσωτερικής παρακίνησης, π.χ. περιλαμβάνει την αίσθηση ικανότητας που βιώνει κάποιος όταν κατακτά μια καινούργια δεξιότητα, την αίσθηση του νοήματος όταν εργάζεται εθελοντικά ή την αίσθηση του ανήκειν όταν συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες.
Διάβασε ακόμα:
Η θετική νοηματοδότηση του εργασιακού στρες
