Ικανότητες συναισθηματικής νοημοσύνης στην εργασία
Ολοένα και περισσότεροι εργοδότες αναφέρουν τη συναισθηματική νοημοσύνη (ΕΙ ή EQ) ως βασικό πλεονέκτημα των εργαζόμενων στις επιχειρήσεις τους. Κάποιοι μάλιστα εισάγουν ειδικές αξιολογήσεις, τεστ ή στοχευόμενες ερωτήσεις κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων, με σκοπό να εντοπίσουν με μεγαλύτερη επιτυχία τους υποψήφιους με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη. Οι εργοδότες φαίνεται ότι επενδύουν στην πρόσληψη συναισθηματικά ευφυών ανθρώπων για να αποτρέψουν τις συγκρούσεις μεταξύ των υπαλλήλων, να ενισχύσουν την αποτελεσματική συνεργασία τους και να αυξήσουν την απόδοσή τους. Μάλιστα πολλές μελέτες συσχετίζουν τη συναισθηματική νοημοσύνη και με ηγετικές ικανότητες, καλή διαχείριση του άγχους και μεγαλύτερη εργασιακή ικανοποίηση. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις ικανότητες και την εργασιακή εμπειρία, η δυνατότητα να διαχειρίζεται κάποιος τα συναισθήματά του είναι δύσκολο να ελεγχθεί.
Ο Goleman (1998) περιγράφει πέντε στοιχεία της συναισθηματικής νοημοσύνης προς δυο κατευθύνσεις, την προσωπική ικανότητα, που διακρίνεται από την αυτογνωσία, τον αυτοέλεγχο και το κίνητρο και την κοινωνική ικανότητα, που περιλαμβάνει την ενσυναίσθηση και τις κοινωνικές δεξιότητες.
Οι Salovey, Mayer και Caruso (2016) αναφέρονται αναλυτικά στα διαφορετικά επίπεδα της συναισθηματικής νοημοσύνης προτείνοντας ένα μοντέλο τεσσάρων διακλαδώσεων. Τα τέσσερα βασικά σημεία αφορούν: α. την αντίληψη των συναισθημάτων, β. την ικανότητα να σκεφτόμαστε χρησιμοποιώντας συναισθήματα, γ. την κατανόηση των συναισθημάτωνκαι των σημάτων (λεκτικά και μη λεκτικά) που μεταδίδονται από τα συναισθήματα και δ. τη διαχείριση των συναισθημάτων, ώστε να επιτυγχάνουμε συγκεκριμένους στόχους.Επισημαίνουν παράλληλα πώς οι γνωστικές διαδικασίες και τα συναισθήματα αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συμπεριφέρονται και λαμβάνουν αποφάσεις.
Τι είναι όμως στην πράξη αυτό που αναζητούν οι εργοδότες; Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα meeting, όλοι μιλάμε ταυτόχρονα, ο καθένας προσπαθεί να υποστηρίξει την άποψή του, υπάρχουν εντάσεις, οι τόνοι ανεβαίνουν και είναι δύσκολο να βρεθεί μια κοινή γραμμή πλεύσης. Σε αυτό το πλαίσιο ξεχωρίζουν κάποιοι που προσπαθούν να ακούσουν προσεκτικά, χωρίς να διακόψουν, που αντιλαμβάνονται και προσπαθούν να διαχειριστούν τα διαφορετικά συναισθήματα που αναδύονται και που αποδέχονται τις διαφορετικές απόψεις, προσπαθώντας να κατανοήσουν την οπτική των άλλων. Σε αυτό που υπερτερούν οι τελευταίοι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη. Σε αυτήν την κατηγορία δηλαδή συγκαταλέγονται άτομα που επιδιώκουν την επίλυση προβλημάτων και των συγκρούσεων, που μπορούν να διαχειριστούν την πίεση, που αποδέχονται και ανταποκρίνονται θετικά στην εποικοδομητική κριτική και μπορούν να μπουν στη θέση του συνομιλητή τους και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά μαζί του.
Η συναισθηματική νοημοσύνη παρότι πιο ανεπτυγμένη σε ορισμένους, φαίνεται να αυξάνεται με την ηλικία και παραμένει μια δεξιότητα που όλοι μπορούν να βελτιώσουν. Αυτό που οι περισσότεροι πρεσβεύουν πλέον είναι ότι η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνει όλα εκείνα τα συστατικά που είναι απαραίτητα για μια επιτυχημένη επιχείρηση.
