Ο ψυχικός κόσμος των παιδιών που έγιναν διάσημα από τα διαδικτυακά επαγγέλματα
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων δημιουργήθηκαν νέες συνθήκες οι οποίες οδήγησαν σε μία νέα πραγματικότητα:
Οι μεγαλύτεροι stars του 2021 είναι παιδιά που η δραστηριότητά τους έγινε viral στα κοινωνικά δίκτυα.
Τα παιδιά-influencers ζουν πρωτόγνωρες εμπειρίες καθώς η ζωή τους γίνεται αντικείμενο παρατήρησης από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ο πιο δημοφιλής δημιουργός στο TikTok, η Charli D’Amelio, έγινε 16 την 1η Μαΐου. Παρά το νεαρό της ηλικίας του η σχέση του με τον Chase Hudson, 18 ετών πήρε τεράστιες διαστάσεις καθώς αλλεπάλληλα tweets μεταξύ τους προσέλκυσαν την προσοχή του αδηφάγου κοινού καταργώντας κάθε έννοια ιδιωτικότητας.
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ισχυριζόμενοι ότι είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η παρακολούθηση της ζωής των εφήβων-star σε πραγματικό χρόνο από εκατομμύρια ακολούθους, οι οποίοι αδημονούν για κάθε νέα ειδοποίηση. Οι έφηβοι – stars εθίζονται συχνά στη φήμη και χιλιάδες influencers που αγωνίζονται για την προσοχή μπορεί να καταρρεύσουν, όταν μια μέρα δεν θα μπορούν να τη διατηρήσουν.
Αμέτρητα παιδιά που σε μικρή ηλικία έγιναν stars (ερευνητικά δεδομένα αφορούν κυρίως παιδιά – ηθοποιούς στο Hollywood) έχουν δυσκολευτεί να διαχειριστούν τις συνέπειες της φήμης και πολλά εξ αυτών αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με κατάχρηση ουσιών, οικογενειακές συγκρούσεις ή ψυχικές διαταραχές.
Σύμφωνα με ένα σχετικό άρθρο των ψυχολόγων Donna Rockwell και David Giles, στο περιοδικό Journal of Phenomenological Psychology εντοπίζονται «τέσσερις χρονικές φάσεις» κατά τις οποίες το άτομο προσπαθεί να προσαρμοστεί στις προκλήσεις της διασημότητας: «αγάπη/μίσος, εθισμός, αποδοχή και προσαρμογή».
Όταν ένα άτομο γίνεται διάσημο, εισπράττει τόσο μεγάλη προσοχή που, νευρολογικά, ξεχνά πώς να συντονιστεί – και πώς να προσαρμόσει τη συμπεριφορά του σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους σύμφωνα με την Rockwell. Υπάρχει τόσο μεγάλη εισερχόμενη προσοχή που οι νευρώνες σταδιακά χάνουν τη μνήμη τους για το τι είναι απαραίτητο, όσον αφορά την ενσυναισθητικής προσέγγισης των άλλων. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της προσωπικότητας, της κριτικής ικανότητας και του σχετίζεσθαι.
Στις μέρες μας τα κοινωνικά δίκτυα έχουν αλλάξει τη διαδρομή μέσω της οποίας κάποιος γίνεται διάσημος, ανοίγοντας τον δρόμο σε ολοένα και περισσότερα ανήλικα άτομα να αποκτήσουν έστω και για λίγο τη γεύση της διασημότητας.
Σύμφωνα με ένα άρθρο στο περιοδικό της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής το 2019, η προσοχή που δέχεται κανείς στα social media ποσοτικοποιεί για τη γενιά Ζ την επιτυχία ή την αποτυχία με μετρήσιμους δείκτες όπως τα likes, οι ακόλουθοι και τα views. H άμεση πρόσβαση στους δείκτες αυτούς προκαλεί μία εθιστική καθημερινή ανατροφοδότηση η οποία μεταφράζεται μεν σε αναγνωρισιμότητα και ίσως σε οικονομική ανταπόδοση, επηρεάζει όμως σημαντικά τα νεώτερα άτομα και την αυτοεκτίμησή τους. Αυτό μάλιστα συμβαίνει είτε το άτομο θεωρείται επιτυχημένο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε όχι, καθώς αφαιρεί από το παιδί ή τον έφηβο τη δυνατότητα να επικυρώσει την αυταξία του εκτός του περιβάλλοντος του διαδικτύου.
Η διατήρηση της αναγνωρισιμότητας και της διασημότητας μοιάζει με ένα εξαιρετικά εθιστικό ναρκωτικό γιατί η ανταμοιβή που αποφέρει είναι εξαιρετικά ισχυρή. Γι΄αυτόν τον λόγο όταν αυτή χαθεί (και στα social media αυτό είναι σχετικά εύκολο) δεν είναι λίγοι οι έφηβοι που την αποζητούν σε άλλου είδους εξαρτήσεις.
Ο καλύτερος τρόπος για να προσαρμοστεί ένας έφηβος στη διασημότητα είναι να χρησιμοποιήσει την επιδραστική του ιδιότητα για έναν καλό σκοπό. Με αυτόν τον τρόπο μετατρέπει κάτι εφήμερο και ρηχό σε κάτι ουσιώδες με βαθύτερο νόημα. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά ή οι έφηβοι που χρησιμοποιούν τη φήμη τους ως μία ευκαιρία να προσφέρουν κάτι στον κόσμο, προσαρμόζονται καλύτερα ως ενήλικες και αποφεύγουν τους κινδύνους της πρόωρης έκθεσης.
