Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο
Η εκδήλωση ψυχικών ασθενειών αποτελεί συνάρτηση οικονομικών, κοινωνικών, συμπεριφοριστικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν την ψυχοσωματική κατάσταση ενός ανθρώπου. Η ψυχική υγεία αποτελεί ένα πεδίο υψίστης σημασίας για όλη την κοινωνία, επειδή κάθε ψυχική νόσος συγκαταλέγεται στα κύρια αίτια πρόκλησης μείωσης της παραγωγικής ικανότητας των πολιτών.
Η λοίμωξη από το νέο κορονοϊό (Covid-19) καθώς και άλλες επιδημικές εξάρσεις νόσων, φαίνεται ότι επιβαρύνουν σημαντικά την ψυχική υγεία του πληθυσμού των πληττόμενων χωρών. Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της ερευνητικής μελέτης των Li κ.ά. (2020), αποδεικνύεται ότι οι πανδημίες επιφέρουν ένα εύρος ψυχολογικών συνεπειών στον πληθυσμό , ενώ οι συναισθηματικές επιπτώσεις που παρουσιάζονται ενδέχεται να εμφανιστούν ακόμη και σε άτομα που διατρέχουν χαμηλό κίνδυνο μόλυνσης με Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι οι πολίτες εμφανίζουν υψηλά επίπεδα άγχους, λόγω του ότι ανησυχούν για τη διάρκεια της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων, καθώς επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό η καθημερινότητά τους. Ακόμα και άτομα που δεν είχαν αντιμετωπίσει προβλήματα ψυχικής υγείας στο παρελθόν, δύνανται να εμφανίσουν συμπτώματα άγχους ή επιδείνωση των ήδη υπαρχόντων συμπτωμάτων μιας ψυχικής νόσου. Τα μέτρα της αυτό-απομόνωσης, της καραντίνας και της κοινωνικής αποστασιοποίησης, σε συνδυασμό με την ασταμάτητη επέλαση της πανδημίας, δύνανται να επηρεάσουν δυσμενώς την ψυχολογική ευημερία του πληθυσμού, δημιουργώντας του συναισθήματα όπως είναι: ο φόβος και το άγχος, ο θυμός κι ο εκνευρισμός και ο στιγματισμός αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας, η διερεύνηση παραγόντων που δύνανται να σχετίζονται με την εξάπλωση του Covid-19.
Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι υγειονομικοί της «πρώτης γραμμής» στην Κίνα, από το Νοέμβρη του 2019, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν αυξημένο ωράριο εργασίας, αυξημένο φόρτο εργασίας και καταστάσεις αυξημένου στρες. Επίσης, γίνεται φανερό ότι η μόλυνση των υγειονομικών, στη διάρκεια της επιδημικής έξαρσης των ιών SARS (21%) και MERS (18,6%), τους δημιούργησε αρνητικές ψυχολογικές συνέπειες, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Οι ερευνητές επισημαίνουν πως οι παράγοντες, οι οποίοι επιδρούν στην αύξηση των επιπέδων άγχους που βιώνει το υγειονομικό προσωπικό, δύνανται να επιφέρουν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές επιπτώσεις. Επιπρόσθετα, ο κίνδυνος ανάπτυξης ψυχιατρικών διαταραχών παρουσίασε αύξηση στους επαγγελματίες υγείας, με κύρια το φόβο της μετάδοσης του ιού σε μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος και το φόβο της νόσησης, την πλήξη, τη μοναξιά, την αβεβαιότητα, το θυμό, το επαγγελματικό άγχος να προστίθενται στη σωματική δυσφορία την οποία προκαλούσε ο προστατευτικός νοσοκομειακός εξοπλισμός. Ακόμη, η τοποθέτησή τους σε μονάδες ή πτέρυγες με τη λειτουργία των οποίων δεν ήταν εξοικειωμένοι θεωρείται συντελεστής αύξησης των αυξημένων επιπέδων άγχους και της επαγγελματικής εξουθένωσης Ως εκ τούτου, έχοντας ως δεδομένο την αβεβαιότητα που επικράτησε στην αρχή της επιδημίας για την αιτιολογία και τον κίνδυνο εξάπλωσης της SARS, τα ευρήματα αυτά αντικατοπτρίζουν ένα βίωμα τραυματικής εμπειρίας το οποίο συμφωνεί με τα χαμηλά σκορ των επαγγελματιών υγείας στην κλίματα ποιότητας ζωής κατά τη διάρκεια της επιδημίας και με τις διαταραχές μετατραυματικού στρες οι οποίες φαίνεται να εκδηλώθηκαν ακόμη και μετά το πέρας της. Τέλος, η αρχική απουσία σαφών οδηγιών και πληροφοριών από τα ΜΜΕ, οι ανεπάρκειες σε μέσα προστασίας από τον ιό, όπως οι μάσκες και τα αντισηπτικά χεριών, η έλλειψη κοινωνικού δικτύου υποστήριξης και η κακή υποκειμενική αντίληψη για την υγεία ήταν οι κύριες πηγές άγχους σε διάφορες μελέτες στον γενικό πληθυσμό ο οποίος τέθηκε σε κοινωνικό περιορισμό για προληπτικούς λόγους.
Ενώ οι παθήσεις της ψυχικής υγείας αυξάνονται παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, ένα νέο πρόβλημα ανακύπτει στη σφαίρα της δημόσιας υγείας και της ανθρώπινης δραστηριότητας εν γένει: η πανδημία του νέου κορωνοϊού. Η πανδημία του COVID-19 φαίνεται ότι θα μας απασχολήσει για πολύ ακόμα και για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό η επιστημονική έρευνα να διερευνήσει σε βάθος όλες τις επιπτώσεις που φέρει αυτή η νέα συνθήκη. Στον τομέα της ψυχικής υγείας οι επιπτώσεις φαίνεται ότι είναι διάχυτες και αφορούν ταυτόχρονα σε πολλές διαστάσεις, δηλαδή σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού που πάσχουν ήδη από ψυχική ή άλλη νόσο, σε θέματα ψυχικής υγείας που μπορεί να ανακύψουν γενικότερα στον πληθυσμό ως απόκριση σε αυτό τον ιδιαίτερα στρεσογόνο παράγοντα, στο υγειονομικό προσωπικό πρώτης γραμμής, αλλά ακόμα και στον ίδιο τον ιό ο οποίος ενδεχομένως να επηρεάζει τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου ή ακόμα και να προκαλεί νευρολογική δυσλειτουργία στους ασθενείς που πάσχουν. Η διερεύνηση αυτών των επιπτώσεων θα μπορέσει να μας βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση και επιλογή των κατάλληλων παρεμβάσεων και υπηρεσιών υγείας για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης, αλλά θα συμβάλλει επιπλέον στο να είμαστε καλυτέρα προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση νέων πανδημικών ή επιδημικών φαινομένων στο μέλλον.
Διάβασε ακόμα:
Ψυχικές επιπτώσεις της καραντίνας με αντίκτυπο στην οικονομία
Πώς να προστατευτούμε από τον κορονοϊό;
Συμπτώματα και αιτίες επαγγελματικής εξουθένωσης στην περίοδο της πανδημίας COVID-19
