Οι επιπτώσεις του κορωνοϊού στην παγκόσμια οικονομία
Η εξάπλωση του κορωνοϊού έχει επηρεάσει σοβαρά την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ο ιός, ο οποίος ανιχνεύθηκε στην Κίνα τον Δεκέμβριο του 2019, έχει μολύνει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε >120 χώρες, εκ των οποίων μερικές χιλιάδες έχουν πεθάνει. Για να περιορίσουν την εξάπλωση, οι κινεζικές αρχές έθεσαν τις πόλεις σε καραντίνα, περιόρισαν τις μετακινήσεις και ανέστειλαν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες -κινήσεις που επιβράδυναν τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και επηρέασαν την παγκόσμια οικονομία.
Οι συνθήκες επιδεινώθηκαν με την παγκόσμια εξάπλωση της νόσου, με χώρες όπως η Ιταλία, το Ιράν και η Νότια Κορέα αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία να αναφέρουν χιλιάδες περιπτώσεων.
Από οικονομικής πλευράς, το βασικό ζήτημα δεν είναι μόνο ο αριθμός των κρουσμάτων, αλλά ο βαθμός επηρεασμού των οικονομιών από τα περιοριστικά μέτρα. Δραστικοί περιορισμοί, όπως αυτοί που επιβλήθηκαν στην Κίνα, έχουν τεθεί σε ισχύ σε διάφορες περιοχές, προκαλώντας πανικό και αποδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο την παγκόσμια οικονομία, πλήττοντας τις αγορές, βυθίζοντας τις τιμές των μετοχών και τις αποδόσεις των ομολόγων.
Οι οικονομικές προβλέψεις ήδη υποβαθμίστηκαν. Το ξέσπασμα οδήγησε τα θεσμικά όργανα και τις τράπεζες να μετριάσουν τις προβλέψεις τους για την παγκόσμια οικονομία. Η αύξηση του κινεζικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος υποβαθμίστηκε και αναμένεται φέτος στο4,9%, χαμηλότερα από το προβλεφθέν 5,7%. Η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% το 2020 -σε σύγκριση με το 2,9% που είχε προβλεφθεί.
Αναμένεται επίσης επιβράδυνση της παραγωγικής δραστηριότητας. Ο τομέας της μεταποίησης στην Κίνα έχει σημαντικά επηρεαστεί, βλάπτοντας χώρες με στενούς οικονομικούς δεσμούς με την Κίνα, όπως το Βιετνάμ, η Σιγκαπούρη και η Νότια Κορέα. Τα εργοστάσια στην Κίνα αργούν περισσότερο του αναμενομένου να επανεκκινήσουν. Αυτό, παράλληλα με την εξάπλωση του ιού εκτός Κίνας, σημαίνει ότι η παγκόσμια παραγωγή θα παραμείνει υποτονική για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι υπηρεσίες έχουν επίσης συρρικνωθεί, καθώς οι μειωμένες καταναλωτικές δαπάνες πλήττουν τα καταστήματα λιανικής πώλησης, την εστίαση και τις μεταφορές. Η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα όπου ο τομέας των υπηρεσιών έχει αποδυναμωθεί. Ο τομέας των υπηρεσιών στις ΗΠΑ, στη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά παγκοσμίως, επίσης συρρικνώθηκε, κυρίως λόγω της μείωσης των νέων επιχειρηματικών συμφωνιών από το εξωτερικό, καθώς οι πελάτες αποτράπηκαν από την τοποθέτηση εντολών εν μέσω της παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας.
Η καθίζηση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας μείωσε τη ζήτηση για πετρέλαιο, συμπιέζοντας την τιμή του. Η Κίνα, το επίκεντρο της επιδημίας, είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Η εξάπλωση του ιού στην Ευρώπη είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και θα μειώσει περαιτέρω τη ζήτηση.
Ο φόβος που περιβάλλει τον αντίκτυπο της επιδημίας στην παγκόσμια οικονομία έβλαψε το επενδυτικό κλίμα οδηγώντας σε βύθιση τις τιμές των μετοχών, μέσω της επιβράδυνσης στην Κίνα, της πίεσης από τις τοπικές εστίες και της κατάρρευσης των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Όσον αφορά την ελληνική οικονομία τρία σενάρια παρουσιάζονται ως πιθανά σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Αν η επιδημία περιοριστεί και ελεγχθεί σύντομα (εντός του Μαρτίου) τότε η μείωση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ σε σχέση με την ισχύουσα πρόβλεψη θα κυμαίνεται γύρω στο 0,1%-0,3% για το 2020. Αυτό αποτελεί το ήπιο σενάριο, με επιπτώσεις στον τουρισμό, στο εμπόριο και στις μεταφορές, οι οποίες θεωρούνται διαχειρίσιμες.
Αν η επιδημία ελεγχθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2020, τότε θα έχουμε το μετριοπαθές σενάριο, με μείωση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ κατα 0,4%-0,6% για το 2020. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την οικονομία; Θα επηρεαστούν σε μέτριο βαθμό: ο τομέας του τουρισμού, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές και οι επενδύσεις και θα υπάρχουν αυξημένες ανάγκες στον τομέα της υγείας.
Στο δυσμενέστερο σενάριο η μείωση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής μπορεί να ανέλθει μέχρι το 0,7%-0,9% για το 2020, γεγονός που θα προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις στον τουρισμό, το εμπόριο και τη βιομηχανία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θα πληγεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και η ψυχολογία των καταναλωτών με αποτέλεσμα αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες στους βασικότερους τομείς της αγοράς.
Ο κρατικός μηχανισμός και πολλές επιχειρήσεις θα υποστούν πιέσεις, ωστόσο υπάρχουν ορισμένοι κλάδοι που θα ωφεληθούν από την κρίση όπως οι πλατφόρμες διαδικτυακής ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, οι πάροχοι cloud και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται online. Όπως έχει δείξει η ιστορία, μετά από κάθε κρίση, η αγορά ανακάμπτει σταδιακά και σε αρκετές περιπτώσεις επωφελείται από την κρίση, μαθαίνοντας από τα λάθη της. Αναμένεται να εκσυγχρονιστούν πολλοί κλάδοι, να εφαρμοστούν νέες ιδέες και να εξελιχθούν επιτυχημένες στρατηγικές.
