
Οικογενειακές επιχειρήσεις: Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα
Στην Ελλάδα οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν έναν σταθερό θεσμό επιχειρηματικότητας που κληροδοτείται από τη μία γενιά στην άλλη. Σε άλλες περιπτώσεις βοηθούν στην άνθιση της επιχειρήσεις και σε άλλες οι προσωπικές σχέσεις εμπλέκονται στις εργασιακές και οδηγούν στην κατάρρευση.
Τα πλεονεκτήματα των οικογενειακών επιχειρήσεων είναι πολλά:
Σταθερότητα
Η ηγεσία μιας οικογενειακής επιχείρησης καθορίζεται συνήθως από τη θέση του κάθε ατόμου στην οικογένεια. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει γενικά μακροβιότητα στην ηγεσία, η οποία εξασφαλίζει συνολική σταθερότητα σε μια οικογενειακή επιχείρηση. Σε πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις, ο ηγέτης της επιχείρησης θα παραμείνει στη θέση του για πολλά χρόνια, χωρίς να τεθεί θέμα αντικατάστασής του. Η αλλαγή ηγεσίας εξαρτάται από γεγονότα της ζωής, όπως η ασθένεια, η συνταξιοδότηση ή ο θάνατος.
Δέσμευση
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις τείνουν να έχουν μεγαλύτερο αίσθημα δέσμευσης και υπευθυνότητας από ό,τι οι μη οικογενειακές επιχειρήσεις, καθώς δεν διακυβεύονται μόνο οι ανάγκες της επιχείρησης, αλλά και οι ανάγκες της οικογένειας. Αυτή η επιθυμία για διατήρηση της ισχύος προάγει πρόσθετα οφέλη, όπως μεγαλύτερη κατανόηση του οράματος της επιχείρησης, ισχυρότερες σχέσεις με τους πελάτες και αποτελεσματικότερες πωλήσεις και μάρκετινγκ.
Ευελιξία
Η εργασία σε μια οικογενειακή επιχείρηση απαιτεί μεγάλη ευελιξία. Ενώ οι μη οικογενειακές επιχειρήσεις τείνουν να έχουν πολύ σαφώς οριοθετημένες αρμοδιότητες για κάθε ρόλο, τα μέλη της οικογένειας καλούνται μερικές φορές να αναλαμβάνουν καθήκοντα εκτός των επίσημων αρμοδιοτήτων τους, όπου και όταν χρειάζεται.
Μακροπρόθεσμη προοπτική
Οι μη οικογενειακές επιχειρήσεις καταρτίζουν τους στόχους τους για το επόμενο τρίμηνο. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις, ωστόσο, σκέφτονται για χρόνια – ή και δεκαετίες – μπροστά. Η μακροπρόθεσμη προοπτική είναι ένας καλός τρόπος για να καλλιεργηθεί μια κουλτούρα ξεκάθαρης στρατηγικής και λήψης αποφάσεων σε ολόκληρη την επιχείρηση.
Οικονομική ενότητα
Η οικονομική ύφεση και άλλες δύσκολες εποχές μπορεί να αποτελέσουν αγώνα για πολλές επιχειρήσεις, όπου το διοικητικό συμβούλιο πρέπει να βρει τρόπο να κρατήσει την επιχείρηση όρθια, πληρώνοντας παράλληλα το προσωπικό. Στις οικογενειακές επιχειρήσεις, ωστόσο, συχνά τα μέλη της οικογένειας είναι πρόθυμα να συμβάλουν οικονομικά στη διατήρηση της επιχείρησης στην επιφάνεια σε αντίστοιχες περιόδους. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται προσωρινή περικοπή μισθού, συνεισφορά ιδίων οικονομικών πόρων ή παύση της καταβολής μερισμάτων.
Ενώ είναι σαφές ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν πολλά πλεονεκτήματα, έχουν και τα μειονεκτήματά τους:
Έλλειψη ενδιαφέροντος
Σε μια οικογενειακή επιχείρηση, μπορεί να υπάρχει μεγάλη πίεση στις μελλοντικές γενιές να τη διατηρήσουν ενεργή, ακόμη και αν δεν έχουν πραγματικό ενδιαφέρον για κάτι τέτοιο. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ένα εργατικό δυναμικό που αποτελείται από μέλη της οικογένειας που είναι απαθή, μη ενθουσιώδη και χωρίς δέσμευση. Σε οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, είναι πιθανό ότι μια τέτοια προσέγγιση θα οδηγούσε σε απολύσεις ή παραιτήσεις. Σε μια οικογενειακή επιχείρηση, αυτό αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση.
Σύγκρουση μεταξύ των μελών της οικογένειας
Η δυναμική μεταξύ διαφορετικών μελών της οικογένειας, το οικογενειακό ιστορικό και τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής μπορούν να προκαλέσουν συγκρούσεις σε κάθε οικογενειακή επιχείρηση, ιδίως όταν εκτός από τα μέλη που ενώνονται με δεσμούς αίματος προστίθενται μέλη εξ αγχιστείας.
Έλλειψη δομής
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις βασίζονται σταθερά στην εμπιστοσύνη, αλλά οι υγιείς επιχειρήσεις χρειάζεται να ακολουθούν πιστά τους εσωτερικούς κανόνες και το εταιρικό δίκαιο. Η δομή στις οικογενειακές επιχειρήσεις είναι χαλαρότερη και ως εκ τούτου μπορεί να δημιουργηθούν σημαντικά λειτουργικά προβλήματα.
Νεποτισμός
Ορισμένες οικογενειακές επιχειρήσεις μπορεί να πέσουν στην παγίδα της προαγωγής μελών της οικογένειας σε ανώτερους διοικητικούς ρόλους, ακόμη και όταν είναι σαφές ότι τα άτομα αυτά δεν έχουν αρκετή εκπαίδευση, εμπειρία ή δεξιότητες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα ήταν πολύ πιο λογικό να τοποθετηθούν σε αυτές τις θέσεις πιο εξειδικευμένα άτομα εκτός οικογενείας γεγονός που συχνά προκαλεί τριβές.
Σχεδιασμός διαδοχής
Πολλοί ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων αποτυγχάνουν να δημιουργήσουν σχέδια διαδοχής, είτε επειδή θεωρούν ότι αυτό δεν είναι απαραίτητο, είτε επειδή αρνούνται να αποδεχθούν ότι κάποιος άλλος θα πρέπει να αναλάβει τα ηνία.
Ενώ οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν σαφώς πολλά πλεονεκτήματα, η ίδια η φύση τους μπορεί επίσης να καταστήσει τη μακροπρόθεσμη διατήρησή τους πρόκληση. Ο στόχος για κάθε ιδιοκτήτη οικογενειακής επιχείρησης θα πρέπει, λοιπόν, να είναι ξεκάθαρος σχετικά με το ποια μπορεί να είναι τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία μιας οικογενειακής επιχείρησης, προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος διασφάλισης της μελλοντικής επιτυχίας.
Διάβασε ακόμα:
Μικρές επιχειρήσεις που άνθισαν το 2021
Οι μεγάλες επιχειρήσεις επενδύουν στα προνόμια των εργαζομένων
Οι επιχειρήσεις πρέπει να ενισχύουν την ψυχική και σωματική υγεία των εργαζομένων