Παγκόσμιο χρέος
Κατά την περίοδο της πανδημίας του SARS-CoV-2 αυξήθηκε το παγκόσμιο χρέος περισσότερο και από την μεγάλη οικονομική κρίση του 2008–2009. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε για το 2020 αύξηση κατά 12% των χρεών των υπανάπτυκτων χωρών στα $860 δισ. Ο κόσμος μας δεν ήταν ποτέ άλλοτε τόσο πολύ δανεισμένος όσο είναι σήμερα, έπειτα από ένα χρόνο μάχης κατά της πανδημίας. Ο δρόμος του δανεισμού φαίνεται ότι είναι ακόμη πολύ μακρύς. Κυβερνήσεις, εταιρείες και νοικοκυριά δανείστηκαν τρισεκατομμύρια δολάρια για να αντισταθμίσουν το τεράστιο οικονομικό βάρος της πανδημίας, ανεβάζοντας το συνολικό παγκόσμιο χρέος στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, περίπου στο ιλιγγιώδες ποσό των 290 τρις δολλαρίων έως το τέλος του 2020, ή περισσότερο από το 355% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF). Διαφαίνεται ότι οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και τα κράτη θα έχουν περιορισμένες επιλογές και κατά το 2021, καθώς ο δανεισμός προβλέπεται να συνεχιστεί.
Αν και η διαδικασία εμβολιασμού κατά της νόσου COVID-19 είναι σε πλήρη εξέλιξη, η διατήρηση χαμηλών επιτοκίων από τις περισσότερες κεντρικές τράπεζες αναμένεται να οδηγήσει τα επίπεδα δανεισμού σε πολλές χώρες και τομείς της οικονομίας σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από την προ κορωνοϊού εποχή.
Ιδιαίτερα τα κράτη με σημαντικά χρονίζοντα ελλείμματα στον προϋπολογισμό τους αναμένεται να αυξήσουν το χρέος τους κατά αρκετά τρις δολλάρια το 2021, καθώς οι επιτεινόμενες πολιτικές και κοινωνικές πιέσεις δυσχεραίνουν την προσπάθεια περιστολής των κρατικών δαπανών, εκτοξεύοντας τα συνολικά χρέη αυτής της ομάδας κρατών πάνω από τα 92 τρις δολλάρια μέχρι το τέλος του 2021 σύμφωνα με τα προβλεπτικά μοντέλα. Πράγματι, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι εθνικές οικονομίες σήμερα είναι να βρεθεί μια καλά σχεδιασμένη στρατηγική εξόδου από όλα αυτά τα έκτακτα και λίαν δαπανηρά δημοσιονομικά μέτρα τα οποία έχουν οδηγήσει σε εκτροχιασμό την δημοσιονομική πειθαρχία. Τόσο οι αναπτυγμένες όσο και οι αναδυόμενες αγορές θα κληθούν να αναζητήσουν μια βιώσιμη ισορροπία. Ενώ η οικονομική ανάκαμψη μπορεί να οδηγήσει ορισμένες κυβερνήσεις να αναπτύξουν στρατηγικές για τον περιορισμό των μέτρων οικονομικής στήριξης, κάτι τέτοιο πολύ σύντομα θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει τον κίνδυνο χρεοκοπίας και πτώχευσης. Απ’ την άλλη πλευρά, η παρατεταμένη στάση αναμονής θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσθεώρητη εκτόξευση του δημοσίου χρέους.
Αν και τα spreads των κρατικών ομολόγων βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο ναδίρ, οι παγκόσμιες αγορές χρέους έχουν αρχίσει τη διάθεσή τους, αυξάνοντας τις αποδόσεις των κρατικών τίτλων. Τα αμερικανικά ομόλογα πολυετούς διάρκειας έφτασαν πρόσφατα σε υψηλό έτους. Επίσης και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ εκτοξεύεται σε πολλές χώρες, ιδίως του ευρωπαϊκού νότου όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, αλλά και στη Γαλλία συμβαίνει το ίδιο καθώς οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών αύξησαν σημαντικά τον συνολικό δανεισμό τους.
Μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών, η Κίνα σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, ακολουθούμενη από την Τουρκία, την Νότια Κορέα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πάντως, ύστερα από την απότομη άνοδό της το 2020, η παγκόσμια υπερσυσσώρευση χρέους αναμένεται να είναι πολύ χαμηλότερη το 2021 σύμφωνα με νέα επικαιροποιημένη έκθεση του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου. Ουσιαστικά όλη η αύξηση σημειώθηκε κατά το Α΄εξάμηνο του 2021, όταν το παγκόσμιο χρέος έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 296 τρις δολλαρίων. Το παγκόσμιο χρέος μειώθηκε σαφώς κατά το Γ’ τρίμηνο και αναμένεται να διαμορφωθεί στα 295 τρις δολλάρια μέχρι το τέλος του 2021, δηλαδή 36 τρις πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα. Η ισχυρή ανάκαμψη των οικονομιών συνέβαλε στη μείωση του παγκόσμιου χρέους στο 350% του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά το Γ΄τρίμηνο του 2021.
Διάβασε ακόμα:
Οι επιπτώσεις του κορωνοϊού στην παγκόσμια οικονομία
Τάσεις στον παγκόσμιο πλούτο τον 21ο αιώνα
