Ποιες είναι οι επιπτώσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης;

1 Μαρτίου, 2020 0 Comments

Έρευνες τονίζουν ότι και τα δύο φύλα αντιμετωπίζουν την επαγγελματική εξουθένωση. Ο βαθμός όμως της επαγγελματικής εξουθένωσης διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και την εμπειρία του εργαζόμενου. Οι νεότεροι και λιγότερο πεπειραμένοι, εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα εξουθένωσης απ’ τους μεγαλύτερους εργαζομένους, τους πιο πεπειραμένους. Το κύριο αίτιο στους νεότερους είναι η διάψευση των προσδοκιών τους. Εμφανίζονται χαμηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης όταν υπάρχει κοινωνική στήριξη είτε απ’ το εργασιακό είτε απ’ το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.

Η αντίδραση ενός ατόμου σε ένα αγχωτικό εργασιακό περιβάλλον μπορεί να κυμαίνεται από μικρή έως έντονη. Με άλλα λόγια, ενώ υπάρχουν υπάλληλοι που αναφέρουν ότι βιώνουν εξάντληση, υπάρχουν άλλοι που δεν το κάνουν, ακόμα και αν όλοι εργάζονται μέσα στο ίδιο εργασιακό περιβάλλον. Ένας πιθανός μηχανισμός, που διαφοροποιεί την αντίδραση των εργαζομένων σε ένα αγχωτικό εργασιακό περιβάλλον, είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Η προσωπικότητα μπορεί να είναι είτε ένας μηχανισμός αντιμετώπισης που επιτρέπει στα άτομα να αποκτούν / διαφυλάσσουν πόρους και να προστατεύονται από την αποκλίνουσα συμπεριφορά τους είτε μπορεί να κάνει κάποιον πιο ευάλωτο στους στρεσογόνους παράγοντες. Τα δύο κρίσιμα ψυχολογικά φαινόμενα που σχετίζονται με την προσωπικότητα είναι η κατάθλιψη και το άγχος. Ο νευρωτισμός, δηλαδή, η συναισθηματική αστάθεια και η προδιάθεση άγχους, σε συνδυασμό με τη χαμηλή εξωστρέφεια συσχετίζονται θετικά τόσο με την κατάθλιψη όσο και με το άγχος. Πράγματι, η συναισθηματική σταθερότητα έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται αρνητικά με τη βασική συνιστώσα της εξουθένωσης, δηλαδή τη συναισθηματική εξάντληση και την αποπροσωποποίηση και έχει θετική σχέση με την προσωπική ολοκλήρωση. Αντίθετα η εξωστρέφεια έχει συνδεθεί αρνητικά με τη συναισθηματική εξάντληση και έχει θετική σχέση με την προσωπική ολοκλήρωση.

Οι επιπτώσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης δεν είναι μόνο σωματικές αλλά εμφανίζονται τόσο στη συμπεριφορά του εργαζόμενου όσο και στην προσωπική του ζωή. Η κακή σωματική υγεία του εργαζομένου μπορεί να επηρεάσει και την ψυχολογική του υγεία εμφανίζοντας αρχικά ανία και πολύ χαμηλό ηθικό. Η επαγγελματική εξουθένωση έχει επιπτώσεις:

➢ Στη σωματική υγεία: Τα άτομα με υψηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης παρουσιάζουν συχνά χρόνια κόπωση, κατάθλιψη, αϋπνίες, πονοκεφάλους, γαστρεντερικά προβλήματα, διαταραχές της όρεξης, αυξομείωση βάρους, ανία, μόνιμη αρνητική διάθεση, έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης, διαταραχές ύπνου, αυχενικά προβλήματα κλπ.
➢ Στην ψυχολογική υγεία: Τα άτομα με υψηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης παρουσιάζουν έντονο άγχος, διαπληκτισμούς με συναδέλφους, παραίτηση, αισθήματα θυμού, απογοήτευσης, απέχθειας, χαμηλή αυτοπεποίθηση, κατάθλιψη, αδιαφορία, ενοχικότητα κ.λπ.
➢ Στην συμπεριφορά: Τα άτομα με υψηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης μπερδεύουν τα προβλήματα της δουλειάς με τα οικογενειακά και τα προσωπικά. Το άτομο μπορεί να μεταφέρει στο σπίτι του τα όποια προβλήματα υπάρχουν στη δουλειά, κάνοντας έτσι δύσκολη τη συναναστροφή του ακόμη και με τα μέλη της οικογένειάς του και χάνοντας την κοινωνικότητά του. Τα άτομα αυτά είναι απομονωμένα, κρατούν απόσταση από τους άλλους, χρησιμοποιούν υποτιμητικές εκφράσεις και είναι κυνικοί με τους άλλους, απουσιάζουν από την εργασία τους συχνά, έχουν ακόμη και τάσεις αυτοκτονίας. Τα συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης αρχίζουν να γίνονται σταδιακά εμφανή και επιδεινώνονται με αργούς ρυθμούς.  

Ψυχολογία και εργασία