Ψηφιακά θεραπευτικά εργαλεία στην ιατρική
Ο όρος «ψηφιακά θεραπευτικά εργαλεία» περιλαμβάνει συσκευές ελέγχου βιολογικών παραμέτρων, λογισμικό και εφαρμογές που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση, την παρακολούθηση και τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Οι ψηφιακές θεραπείες είναι διαθέσιμες μικρό χρονικό διάστημα και εφαρμόζονται στον διαβήτη (αισθητήρες βραχίονα για προσδιορισμό της γλυκόζης χωρίς βελονάκια), στο άσθμα (μετρήσεις μερικής πίεσης οξυγόνου), στην παχυσαρκία (ιχνηλάτες φυσικής κατάστασης), στη στεφανιαία νόσο (καρδιογράφημα τσέπης), στην αρτηριακή υπέρταση (συσκευές μέτρησης αρτηριακής πίεσης) και στην αϋπνία (διαδικτυακές εφαρμογές). Μία από τις παλαιότερες εφαρμογές αποτελούν οι καρδιακοί βηματοδότες.
Αυτές οι συσκευές αξιολογούνται σε δοκιμές και υπόκεινται στα κανονιστικά πλαίσια κυβερνητικών υπηρεσιών και ειδικών οργανισμών. Η απόκριση των ασθενών καταγράφεται σχολαστικά. Οι συσκευές συνταγογραφούνται σε συνδυασμό με φάρμακα ή άλλες θεραπείες, αν και ορισμένες ψηφιακές θεραπείες είναι αυτόνομες. Η υποχρέωση συνταγογράφησης και η επίσημη έγκριση ψηφιακών θεραπευτικών δημιουργούν ανάγκη για ενδελεχή έλεγχο από τους προγραμματιστές, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια των ασθενών. Πρέπει να ελέγχεται ολοκληρωμένα η έρευνα, η ανάπτυξη και η ρύθμιση των ψηφιακών θεραπευτικών εργαλείων, δεδομένης της σοβαρότητας των ασθενειών στις οποίες εφαρμόζονται. Τακτικά εμφανίζονται νέοι κανονισμοί για λογισμικό ψηφιακών θεραπειών. Ορισμένα ψηφιακά θεραπευτικά προγράμματα εφαρμόζουν διαδικτυακή εικονική θεραπεία που υποδύεται διαδικτυακό παιχνίδι. Δεδομένου ότι μπορεί να προκύπτει φαινόμενο εικονικής απόκρισης, η επιλογή ενός κατάλληλου εικονικού φαρμάκου είναι κρίσιμη σε αυτές τις μελέτες.
Η ψηφιακή θεραπευτική έχει «εισβάλλει» και στην ψυχιατρική, με σημαντική βιβλιογραφία σχετικά με τον θετικό της ρόλο στη θεραπεία των διαταραχών χρήσης ουσιών, ειδικά των οπιοειδών. Το 2017, η θεραπεία reSET του Pear για τη θεραπεία διαταραχών χρήσης ουσιών έγινε η πρώτη συνταγογραφούμενη ψηφιακή θεραπεία αυτών των ασθενών. Ένα παρόμοιο προϊόν για τη θεραπεία ασθενών με διαταραχή χρήσης οπιοειδών, το reSET-O, σε συνδυασμό με φάρμακα, είναι υπό διερεύνηση. Η reSET είναι μια εφαρμογή για κινητά που καθοδηγεί ασθενείς εξαρτημένους από αλκοόλ, κοκαΐνη, μαριχουάνα και διεγερτικές ουσίες -μέσω εργαλείων που βασίζονται στη γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία να παρακολουθούν τη χρήση, τη στέρηση και τις γενεσιουργές αιτίες, όπως η κοινωνική πίεση και η μοναξιά. Το σύστημα απαιτεί ιατρική συνταγή και είναι σχεδιασμένο για ασθενείς υπό θεραπεία απεξάρτησης, περιλαμβάνοντας τη δυνατότητα να συνδέεται ο ψυχίατρος ανά πάσα στιγμή για να ελέγξει την πρόοδο του ασθενούς.
Ένα διαδικτυακό πρόγραμμα που ονομάζεται “SLEEPIO” εφαρμόζεται στη θεραπεία της χρόνιας αϋπνίας. Είναι ένα πρόγραμμα γνωστικής-συμπεριφορικής θεραπείας που χρησιμοποιεί έναν εικονικό «θεραπευτή» και μια προσέγγιση παιχνιδιού. Οι ασθενείς τηρούν ημερολόγια ύπνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι >70% των συμμετεχόντων που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα είχαν υγιή ύπνο 8 εβδομάδες μετά το τέλος του προγράμματος, σε σύγκριση με <30% των συμμετεχόντων που έλαβαν εικονικό φάρμακο υπό τη μορφή ασκήσεων οπτικοποίησης. Η αντιμετώπιση της αϋπνίας μέσω ψηφιακής θεραπείας είναι σημαντική, δεδομένης της νοσηρής επίπτωσης του κακής ποιότητας ύπνου, ιδίως στις ψυχιατρικές διαταραχές. Ο βελτιωμένος ύπνος προάγει την ψυχική υγεία.
Διάφορες εταιρείες έχουν αναπτύξει εγκεκριμένες ψηφιακές θεραπείες για τη θεραπεία της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), της κατάθλιψης, της σχιζοφρένειας, των αγχωδών διαταραχών, της διαταραχής μετατραυματικού στρες και της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Τα διάφορα προγράμματα έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Μερικά χρησιμοποιούνται ανεξάρτητα, ενώ άλλα συμπληρωματικά στη φαρμακευτική αγωγή (κατάθλιψη, PTSD, σχιζοφρένεια). Η ψηφιακή θεραπεία θα αποτελέσει σημαντικό μέρος της ψυχιατρικής πρακτικής στο μέλλον.
Η πανδημία COVID-19 υπογράμμισε την ανάγκη και τη χρήση ψηφιακών θεραπευτικών εργαλείων. Η αγορά τους εκτινάχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και θα επηρεάσει σημαντικά την υγειονομική περίθαλψη και μετά την επάνοδο στην κανονικότητα. Οι αποστάσεις, τα περιορισμένα προσωπικά ραντεβού, το αυξημένο άγχος και τα προβλήματα ψυχικής υγείας δημιούργησαν ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης νέων θεραπειών που μπορούν να εφαρμοσθούν με άνεση στο σπίτι. Όλο και περισσότερο, οι δοκιμές επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα των νέων παρεμβάσεων και οι χρήστες επιδοκιμάζουν την ευκολία. Οι γιατροί συνταγογραφούν όλο και συχνότερα τα ψηφιακά θεραπευτικά εργαλεία, αξιοποιώνταςτον χρόνο τους για ασθενείς που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ψηφιακά.
