Συγκριτικές αποδόσεις με δείκτη αναφοράς έναντι ενεργών επενδύσεων
Το κεφάλαιο δείκτη (“index fund”) είναι ένας τύπος αμοιβαίου κεφαλαίου ή κεφαλαίου χαρτοφυλακίου (“ETF”) σχεδιασμένο να παρακολουθεί έναν χρηματιστηριακό δείκτη, όπως τον “Standard & Poor’s 500” (S&P 500). Ένα τέτοιο κεφάλαιο παρέχει ευρεία έκθεση στην αγορά, έχει χαμηλά λειτουργικά έξοδα, μικρές αποδόσεις και παρακολουθεί τον δείκτη αναφοράς (“benchmark index”) ανεξάρτητα από την κατάσταση των αγορών.
Υπάρχει ένας δείκτης για σχεδόν κάθε χρηματοπιστωτική αγορά. Στις ΗΠΑ, τα πιο δημοφιλή χρηματιστηριακά κεφάλαια παρακολουθούν τον S&P 500. Ωστόσο, χρησιμοποιούνται και πολλοί άλλοι δείκτες, όπως ο “Russell 2000” [μετοχές εταιρειών μικρής κεφαλαιοποίησης], ο “Wilshire 5000” [ο μεγαλύτερος δείκτης μετοχών των ΗΠΑ], ο MSCI [μετοχές από την Ευρώπη, την Αυστραλασία και την Άπω Ανατολή], o “Barclays Capital US Aggregate BondIndex” [ακολουθεί τη συνολική αγορά ομολόγων], o “Nasdaq Composite” [παρακολουθεί 3.000 εισηγμένες μετοχές] και o “Dow Jones Industrial” [παρακολουθεί 30 εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης].
Για το κεφάλαιο που καθιέρωσε τον δείκτη αναφοράς υπεύθυνος ήταν ο πρόεδρος της “Vanguard” John Bogle το 1976. Το fund αυτό παραμένει ένα από τα καλύτερα χάρη στις μακροπρόθεσμες επιδόσεις και το χαμηλό κόστος του. Το “Vanguard 500 Index Fund”παρακολουθεί τον S&P 500 ως προς την σύνθεση και την απόδοση. Η τοποθέτηση σε ένα index fund είναι μια μορφή παθητικής επένδυσης. Τα πλεονεκτήματα των παθητικών επενδύσεων είναι η επαρκής διασπορά, το χαμηλό κόστος και οι ικανοποιητικές μακροπρόθεσμες αποδόσεις. Είναι ιδανικές για συντηρητικούς επενδυτές (“buy-and-hold”). Από την άλλη πλευρά, είναι ευάλωτες στην μεταβλητότητα της αγοράς και στις πτώσεις της, δεν έχουν ευελιξία, δεν υπάρχει ανθρώπινη παρέμβαση και η κερδοφορία τους είναι περιορισμένη.
Η αντίθετη στρατηγική είναι η ενεργός επένδυση, π.χ. σε ενεργά διαχειριζόμενα αμοιβαία κεφάλαια, χωρίς αναφορά σε δείκτες.
Τώρα, ας είμαστε ειλικρινείς: Είστε πραγματικά ικανοποιημένοι όταν ο διαχειριστής του χαρτοφυλακίου σας αναφέρει απώλεια 40% σε ένα έτος και θέλει να σας το παρουσιάσει ως εξαιρετική απόδοση μόνο και μόνο επειδή ο δείκτης αναφοράς του έχασε 43% την ίδια περίοδο; Ή, με άλλα λόγια: Είστε απογοητευμένοι αν κερδίσετε «μόνο» 12% σε 6 μήνες, παρ’ όλο που ο δείκτης έφτασε στο 15%; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις πρέπει να είναι σαφείς.
Πολλοί επενδυτές προσανατολίζονται σε ένα δείκτη και τον παρακολουθούν όσο πιο πιστά μπορούν. Η προσκόλληση στον δείκτη αναφοράς (“benchmark hugging”) των διαχειριστών αμοιβαίων κεφαλαίων οφείλεται συνήθως στο φόβο ότι πρέπει να δικαιολογήσουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις. Κάποιος που αναπαράγει έναν δείκτη είναι δυσκολότερο να κατηγορηθεί για χαμηλή απόδοση. Εκτός αυτού, αποφεύγονται οι δυσάρεστες συζητήσεις με τους πελάτες και η αναφορά στην αδυναμία της αγοράς αρκεί για να ακυρώσει μια δικαιολογημένη κριτική. Αυτή ήταν πάντα η στάση ορισμένων διαχειριστών κεφαλαίων, που έτσι όμως μπορεί να εξαϋλώσουν σημαντικά ποσοστά του κεφαλαίου που τους έχει ανατεθεί.
Εκτός από τις υψηλές απώλειες που ενδεχομένως να προκύψουν από την εμμονική προσκόλληση σε αυτή την «ράθυμη» τακτική, ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι οι μετοχές που έχουν αποδώσει καλά στο παρελθόν είναι σταθμισμένες στον αντίστοιχο δείκτη αναφοράς και στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο. Ωστόσο, το μέλλον -και όχι το παρελθόν- είναι καθοριστικό για τις επενδύσεις. Επομένως, όταν δημιουργείτε ένα χαρτοφυλάκιο, είναι λογικό να δίνετε λίγη ή καθόλου προσοχή στους δείκτες της αγοράς, και αντ’ αυτού να αποκτήσετε συγκεκριμένες μετοχές που προσφέρουν τις καλύτερες δυνατότητες για μελλοντικές αποδόσεις σε αποδεκτό επίπεδο κινδύνου. Αυτή η ενεργός προσέγγιση καθιστά δυνατή την επένδυση σε κινητές αξίες που έχουν επιλεγεί με προσεκτική ανάλυση, χωρίς καμία υποχρέωση να τις διατηρούμε με μόνο κριτήριο έναν δείκτη αναφοράς. Αυτές οι στρατηγικές δεν συγκρίνουν την απόδοσή τους με τον δείκτη, αλλά με απόλυτες αποδόσεις χωρίς κίνδυνο. Για πολλούς επενδυτές, αυτή είναι μια λογική επιλογή στο τρέχον περιβάλλον χαμηλών ή ακόμη και αρνητικών επιτοκίων.
