Συναισθηματική λήψη αποφάσεων
Η συναισθηματική κατάσταση στην οποίο βρισκόμαστε μια δεδομένη στιγμή επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις αποφάσεις που πρόκειται να λάβουμε, καθώς μεταφέρει διαφορετικούς τύπους πληροφοριών στον λήπτη αποφάσεων και προτάσσει διαφορετικούς στόχους. Επιδρά τόσο στο αποτέλεσμα της απόφασης, όσο και στην ταχύτητα λήψης της εκάστοτε απόφασης. Αν προσπαθούμε να καταλάβουμε από πού προέρχονται τα συναισθήματά μας και αρχίσουμε να παρατηρούμε το πώς επηρεάζουν τη σκέψη και τη συμπεριφορά μας, μπορούμε να εξασκηθούμε στη διαχείριση της αντίδρασής μας και να μάθουμε να κάνουμε καλύτερες επιλογές.
• Το αίσθημα του φόβου για παράδειγμα μας κάνει πιο διστακτικούς στη λήψη αποφάσεων και αυξάνει τον χρόνο της αντίδρασής μας λόγω της αβεβαιότητας και της επιφυλακτικότητας που το συνοδεύουν. Αντίστοιχα, το αίσθημα του άγχους μας κάνει να μεροληπτούμε υπέρ των επιλογών χαμηλού κινδύνου ή χαμηλής ανταμοιβής καθώς ο κύριος στόχος παραμένει η μείωση της αβεβαιότητας.
• Τα αισθήματα της θλίψης και της λύπης ενισχύουν την προθυμία συμβιβασμού με κάτι μη ευνοϊκό και παράλληλα αυξάνουν την ροπή προς τη γενναιοδωρία. Στη θλίψη γενικότερα παρατηρείται μεροληψία υπέρ των επιλογών υψηλού κινδύνου ή υψηλής ανταμοιβής.
• Ο θυμός μπορεί να οδηγήσει σε ανυπομονησία και βιαστική λήψη αποφάσεων.
• Από την άλλη πλευρά και ο ενθουσιασμός ενισχύει τις γρήγορες αποφάσεις και περιορίζει τη γνωστική επεξεργασία των πιθανών επιπτώσεων. Μαζί με την ευγνωμοσύνη και το αίσθημα ευτυχίας αυξάνεται η αίσθηση εμπιστοσύνης και περιορίζεται η κριτική στάση. Η λήψη αποφάσεων σε αυτές τις περιπτώσεις ενισχύεται από την αυξημένη αίσθηση αυτοπεποίθησης και αισιοδοξίας για το μέλλον.
Οι άνθρωποι συχνά αποδίδουν λανθασμένα τα συναισθήματά τους στην ίδια την απόφαση, ακόμη και αν δεν έχουν καμία σχέση με αυτήν. Η εσφαλμένη απόδοση των συναισθημάτων μπορεί να αποβεί καταστροφική για τη λήψη αποφάσεων. Τα παρεμπίπτοντα συναισθήματα περιλαμβάνουν όλα όσα αισθάνεται κανείς τη στιγμή λήψης μιας απόφασης π.χ. θετική διάθεση εκείνη την ημέρα, χωρίς στην πραγματικότητα να σχετίζεται με την ίδια την απόφαση. Τα αναπόσπαστα συναισθήματα είναι τα συναισθήματα που προκαλούνται από την ίδια την απόφαση π.χ. το άγχος που προκύπτει λόγω της αβεβαιότητας της επιλογής, ενώ τα τυχαία συναισθήματα συμβαίνουν στο παρασκήνιο πριν τη λήψη της απόφασης, (π.χ. θυμός λόγω ενός τυχαίου συμβάντος, όπως ένα e-mail που διαβάσαμε λίγο πριν) και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματική απόφαση (μεταφορά τυχαίου συναισθήματος).
Αν μπορούμε να εντοπίσουμε επακριβώς τι επηρέασε την τρέχουσα διάθεσή μας προστατεύουμε τον εαυτό μας και τις αποφάσεις σας από την επιρροή της συναισθηματικής επεξεργασίας. Στην ουσία αυτό που χρειάζεται είναι να αγνοούμε τα συναισθήματα που δεν αποτελούν μέρος της λήψης της απόφασής μας και να μπορούμε να εντοπίζουμε και να αποσυνδέουμε τα τυχαία συναισθήματα. Στην ουσία χρειάζεται να αναρωτηθούμε για το πότε προέκυψαν τα συναισθήματα τη συγκεκριμένη μέρα, αξιολογώντας αν η διάθεσή μας είναι τυχαία ή σχετίζεται με την απόφασή μας.
Έχει φανεί ότι όσοι διαθέτουν υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη είναι σε θέση να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη επιτυχία ποια γεγονότα προκάλεσαν τα συναισθήματά τους και ως αποτέλεσμα αυτού μπορούν πιο εύκολα να διαχωρίσουν την πιθανή επίδραση ενός τυχαίου συναισθήματος. Αντίθετα άτομα που διακατέχονται από αρνητική διάθεση, συχνά επηρεάζονται από διαστρεβλωμένες αντιλήψεις, σκέψεις και κρίσεις και δεν επεξεργάζονται τις πληροφορίες με ακρίβεια.
Διάβασε ακόμα:
