Τάσεις στον παγκόσμιο πλούτο τον 21ο αιώνα
Τα πρώτα χρόνια του αιώνα χαρακτηρίστηκαν από δημιουργία σημαντικού πλούτου -χωρίς στεγανά-. H τάση αυτή υποχώρησε μετά την οικονομική κρίση, με την ανάκαμψή της ήδη ορατή. Τα τελευταία χρόνια, ο πλούτος αυξάνεται με μετριότερο ρυθμό στις περισσότερες περιοχές. Το μερίδιο πλούτου του κορυφαίου 1% έχει μειωθεί από την μέγιστη τιμή του 2015 και επιστρέφει στα επίπεδα των αρχών του αιώνα.
Η ανάπτυξη ήταν αξιοσημείωτη και ως προς το γεωγραφικό της εύρος, με τις αναδυόμενες οικονομίες –ιδίως την Κίνα και την Ινδία– όχι απλώς να συμμετέχουν στην ανάπτυξη, αλλά να την οδηγούν. Ήταν επίσης ευρεία τόσο ως προς τα χρηματοοικονομικά, όσο και ως προς τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Το πιο σημαντικό ήταν ότι δεν υπήρξαν κοινωνικοί αποκλεισμοί: οι «ανταμοιβές» μοιράστηκαν σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα. Ενώ ο μέσος παγκόσμιος πλούτος ανά ενήλικα αυξήθηκε 8% ετησίως μεταξύ του 2000 και του 2007, το κατώτατο μισό των κατόχων πλούτου πήγε ακόμη καλύτερα, με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό(14%). Αυτή η χρυσή εποχή διεκόπη με την οικονομική κρίση. Η δημιουργία πλούτου συνεχίστηκε μετά, αλλά με μειωμένο ρυθμό, εν μέρει λόγω της υποτίμησης έναντι του δολλαρίου: σε τοπικά νομίσματα, η αύξηση του πλούτου μετά το 2008 ήταν πιο κοντά στα προηγούμενα επιτόκια και σχετικά σταθερή. Το πρότυπο της δημιουργίας πλούτου άλλαξε επίσης σημαντικά. Η πηγή της ανάπτυξης του πλούτου μετατοπίστηκε προς τις ΗΠΑ. Επιπλέον, τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ανέκαμψαν ταχύτερα από τα μη χρηματοοικονομικά, υποβοηθούμενα από τα χαμηλά επιτόκια, με τους κατόχους μεγάλου πλούτου να επωφελούνται περισσότερο.
Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι πλέον πιο ισορροπημένος μεταξύ πραγματικού και χρηματοοικονομικού πλούτου. Η ανισότητα του πλούτου έχει σταθεροποιηθεί. Ο μέσος πλούτος είναι παντού σταθερός ή αυξανόμενος. Έτσι, οι προοπτικές για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς φαίνονται πιο ελπιδοφόρες.
Ο συνολικός παγκόσμιος πλούτος αυξήθηκε από 117 τρις $ το 2000, σε 317 τρις το 2018, αύξηση όσο ~2,5 φορές του παγκόσμιου ΑΕΠ! Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτής της αύξησης πραγματοποιήθηκε στα πρώτα χρόνια του αιώνα. Αύξηση 10% επιτεύχθηκε μέχρι το 2007, με μέσο ρυθμό των επόμενων 8 ετών 2,4%. Μετά το 2015 έχει βελτιωθεί στο 5,8% ετησίως. Ο παγκόσμιος πλούτος μειώθηκε το 2008 και οπισθοχώρησε την περίοδο 2014–15. Τα αρνητικά επεισόδια ανάπτυξης μπορούν να αποδοθούν σε βραχυπρόθεσμες συναλλαγματικές μεταβολές. Η Β. Αμερική, η Ευρώπη και η Νοτιοανατολική Ασία (εκτός Κίνας και Ινδίας) αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου το 2000 και συνεχίζουν,αλλά με μειωμένο μερίδιο (από 92% σε 78%). Μεγάλο μέρος αυτής της πτώσης οφείλεται στην Κίνα, της οποίας το μερίδιο στον παγκόσμιο πλούτο αυξήθηκε από 3,1% σε 16,4%.
Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος αντιπροσώπευαν το 10% του παγκόσμιου πλούτου το 2000, αλλά συνέβαλαν στο 33% της αύξησης του πλούτου κατά την ενδιάμεση περίοδο, αυξάνοντας το μερίδιό τους στο 25% (μερίδιο αύξησης του πλούτου από την Ευρώπη 24% και από τη Β. Αμερική 31%).
Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και τα χρέη έχουν κινηθεί παράλληλα για μεγάλο μέρος του αιώνα. Όσον αφορά τις επιμέρους συνιστώσες του πλούτου, το πιο αξιοσημείωτο είναι η άνοδος των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων από το 2007, που τροφοδοτείται κυρίως από την απόδοση των μετοχών. Ο πλούτος ανά ενήλικα είναι τώρα 20% πάνω από το επίπεδο του 2007 και 36% πάνω από το χαμηλό του 2008. Αντίθετα, ο μη χρηματοοικονομικός πλούτος μειώθηκε μεταξύ 2007 και 2015, αλλά η ανάπτυξη ξανάρχισε δυναμικά το 2015, έτσι ώστε ο μη χρηματοοικονομικός πλούτος ανά ενήλικα είναι τώρα 11% υψηλότερος από το 2007 και 14% πάνω από το 2015. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αντιπροσώπευαν το 56% του πλούτου όταν ξεκίνησε ο αιώνας. Τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών. Όσον αφορά τα απόλυτα κέρδη, ο ακαθάριστος πλούτος ανά ενήλικα έχει αυξηθεί κατά 36.230$ από το 2000, εκ των οποίων τα μισά (17.970$) οφείλονται σε χρηματοοικονομικά κέρδη.
Αυτόν τον αιώνα το χρέος ανά ενήλικα αυξήθηκε με ρυθμό 9% έως την οικονομική κρίση, αλλά από τότε ισορρόπησε και μόλις πρόσφατα ανέβηκε λίγο. Σήμερα το παγκόσμιο χρέος των νοικοκυριών αντιστοιχεί στο 15% του πλούτου (ήταν 17,5% το 2009). Η συμβολή του χρέους στον καθαρό πλούτο είναι ασαφής. Το χρέος οδηγεί μεν σε χαμηλότερα επίπεδα πλούτου, αλλά τροφοδοτεί τη ζήτηση και υποστηρίζει την άνοδο των τιμών, στοιχεία που τείνουν να αυξάνουν τον πλούτο. Από αυτή την άποψη, η ταχεία ανάπτυξη πριν το 2007 και η επακόλουθη πτώση συμβάλλουν στην ερμηνεία της χρονικής πορείας των αλλαγών, αν και η διάκριση αιτίου-αποτελέσματος είναι δυσχερής.
